Lời dạy của Khổng tử

LỜI DẠY CỦA KHỔNG TỬ

Hình hài của mẹ cha cho
Trí khôn đời dạy, đói no tự mình

Sang hèn trong kiếp nhân sinh
Buồn vui sướng khổ thường tình thế thôi

Không hơn thì cũng bằng người
Cho thiên hạ khỏi ai cười ai khinh.
Có chí thì ham học
Thiếu chí thì ham chơi
Trí khôn tạo nên người
Đức nhân tìm ra bạn
Thành đạt nhờ chí sáng
Danh rạng nhờ đức dày

Làm nên nhờ có thầy
Đủ đầy nhờ có bạn
Gái ngoan nhờ đức hạnh
Trai mạnh nhờ lực cường
Tươi đẹp lắm người thương
Lực cường nhường kẻ mạnh
Dễ thích nghi thì sống
Biết năng động thì nên
Đủ sức bền thì thắng
Biết mình khi hoạn nạn
Hiểu bạn lúc gian nguy
Nghèo hèn bởi tự ti
Ngu si vì tự phụ
Đức tài cao hơn phú
Hạnh phúc đủ hơn giàu
Sống trung tín bền lâu
Của rẻ là của ôi
Dùng người tồi sinh vạ
Đẹp lòng hơn tốt mã
Nền nã hơn kiêu kỳ
Thận trọng từng bước đi
Xét suy khi hành động
Hiểu biết nhiều dễ sống
Luôn chủ động dễ thành
Thận trọng trước lợi danh
Giữ mình đừng buông thả
Tránh xa phường trí trá
Tai vạ bởi nể nang
Tài giỏi chớ khoe khoang
Giàu sang đừng kênh kiệu
Học bao nhiêu vẫn thiếu
Hiểu bao nhiêu chẳng thừa
Nhân đức chớ bán mua
Được thua không nản chí
Đủ đức tài bớt lụy
Đủ dũng khí chẳng hàng
Có vợ đảm thì sang
Có bạn vàng thì quý
Đói nghèo vì bệnh sĩ
Quẫn chí dễ làm liều
Tỉnh táo với tình yêu
Biết điều khi yếu thế
Lo việc nhà chớ kể
Tình nghĩa chớ đếm đong
Giữ trọn chữ hiếu trung
Với Tổ tiên Gia tộc
Cây tốt tươi nhờ gốc
Người phú lộc nhờ nguồn
Sống bất nghĩa-tai ương
Tình nghĩa sâu-hạnh phúc
Có tài thì đỡ cực
Đủ sức thì đỡ nghèo
Dốt nát hay làm theo
Hiểu nhiều thường tự lập
Hỏng việc vì hấp tấp
Va vấp bởi vội vàng
Nhà dư của-hiếm con
Nhà lắm người-bạc cạn
Khó gần người quá sạch
Vắng khách tại quá nghèo
Dễ nổi danh-kỵ hiền
Dễ kiếm tiền-khó giữ
Kiếp người là duyên nợ
Lành vỡ lẽ thường tình
Bại thành bởi trí lực
Thời gian đừng uổng phí
Thời cơ chớ bỏ qua
Biết suy nghĩ sâu xa
Vững vàng khi thành bại
Cần học và hành mãi
Sẽ gặt hái thành công
Cảnh giác với lời khen
Bình tâm nghe lời trách
Quá nghiêm thì ít bạn
Dễ dãi bạn khinh nhờn
Không hứa hão là khôn
Không tin xằng ít vạ
Làm ơn đừng mong trả
Được ơn nhớ đừng quên
Nhu nhược bị ép chèn
Quá cương thường bị gãy
Cái quý thì khó lấy
Dễ thấy thường của tồi
Sống bất lương-tù ngục
Phải cầu xin là nhục
Phải khuất phục là hèn
Hay đố kỵ-nhỏ nhen
Hay ép chèn-độc ác
Lắm gian truân càng sáng
Nhiều hoạn nạn càng tinh
Với mình: phải nghiêm minh
Với chúng sinh: nhân ái
Đang thắng phòng khi bại
Gặt hái phòng mất mùa
Thói quen thường khó chừa
Say sưa thường khó tỉnh
Sống ỷ lại-ăn sẵn
Hay đua đòi-hoạn nạn
Quá dễ hay tai ương
Gia đình trọng yêu thương
Sống nhịn nhường-hỉ hả
Thiếu tình thương-man trá
Dẫu vàng đá cũng tan
Biết dạy dỗ -con ngoan
Chịu bảo ban-con giỏi
Tinh khôn nhờ học hỏi
Cứng cỏi nhờ luyện rèn
Sống vì nhau dễ bền
Rèn con từ lúc nhỏ
Khuyên vợ lúc mới về
Muốn hiểu cần lắng nghe
Thích khoe thường trí cạn
Sống dựa dẫm-ngu đần
Sống bất cần phá sản
Phận bạc-dễ bán mình
Kẻ tồi chơi xấu bạn
Khốn nạn quên mẹ cha
Tốt đẹp hãy bày ra
Xấu xa nên che lại
Có ích thì tồn tại
Có hại sẽ diệt vong
Nhiều tham vọng-long đong
Lắm ước mong-lận đận
Hay vội vàng-hối hận
Quá cẩn thận-lỡ thời
Biết được người là sáng
Hiểu được bạn là khôn
Khiêm tốn là tự tôn
Kiêu căng là tự sát
Hứa trước thường khó đạt
Hèn nhát thì khó thành
Thù hận bởi lợi danh
Tranh giành bởi chức vị
Giàu sang hay đố kỵ
Tài trí sinh ghét ghen
Tham giàu thì cuồng điên
Tham quyền thì độc ác
Vì tiền dễ tan nát
Vì tình nghĩa bền lâu
Người hiểu-nói trọn câu
Kẻ dốt tâu phách lối
Có quyền thì hám lợi
Có tội thường vun xoe
Khờ dại hay bị lừa
Nói bừa hay vạ miệng
Đa ngôn thì tai tiếng
Ngậm miệng dễ được tin
Hám lợi hay cầu xin
Hám quyền hay xu nịnh
Tham quan thường bất chính
Xu nịnh thường gian tà
Lười biếng hay kêu ca
Thật thà hay oan trái
Thẳng thắn hay bị hại
Thông thái hay bị lừa
Chiều con quá con hư
Tiền của dư con hỏng
Giàu mạnh thường thao túng
Nghéo vụng hay theo đuôi
Người tài giỏi-khó chơi
Kẻ chay lười khó bảo
Tham tân thì đắc đạo
Mạnh bạo-việc dễ thành
Quân tử thì trọng danh
Tiểu nhân thường trọng lợi
Bất tài hay đòi hỏi
Lọc lõi khó khiêm nhường
Tình nghĩa thường khó quên
Nợ nhân duyên khó trả
Khó thuần phục kẻ sĩ
Khó phòng bị tướng tài
Biết chấp nhận-thảnh thơi
Hay hận đời-đau khổ
Của quý thường khó giữ
Con cầu thường khó nuôi
Mấy lời để suy ngẫm./.






(Trích từ sách ấn tống của Nhà ngoại cảm Đỗ Thị Sương)