nhathongnguyen

Không có gì xa lạ đối với con người

Thứ Ba, 1 tháng 9, 2020

soi chi mong manh

soi chi mong manh



CHƯƠNG 21

Chiều hôm ấy, trong khi đi dạo cùng với Vôi-xê-khốp-xcai-a trên những con đường vắng trong công viên thành phố, Mi-rô-nốp đã mở cuộc tấn công rất kiên quyết mà từ trước đến nay anh chưa làm như vậy bao giờ.

-- An-na Ca-di-mi-rốp-na thân mến, -- An-đrây nói, -- chị thử nghĩ xem, chỉ còn một vài ngày nữa chúng ta sẽ chia tay! Tôi không thể kéo dài thời gian ở Crai-xcơ được. Lẽ ra tôi đã phải đi lâu rồi, nếu không có chị...Nhưng thôi, nói chuyện đó mà làm gì! Vậy thế này nhé. Tôi không muốn và không thể nghĩ rằng chúng mình sẽ không gặp nhau nữa. Chúng mình cần phải gặp nhau và nhất định sẽ gặp nhau. Bao giờ thì tôi chưa rõ, nhưng nhất định còn gặp nhau. Chẳng lẽ chị không tin như vậy sao? Lẽ nào chị cứ kiên quyết không muốn củng cố quan hệ của chúng ta, không muốn cùng tôi đến hiệu ăn một lần hay sao? Còn chia tay? Chẳng lẽ lại không cần kỷ niệm buổi chia tay hay sao? Không, không, mong chị đừng từ chối tôi lần này...

Vôi-xê-khốp-xcai-a vẫn không đồng ý.

-- Sao chúng ta lại không tổ chức buổi chia tay ở nhà tôi nhỉ? Hay là anh đã chán căn phòng tĩnh mịch của tôi, chán cái xã hội nhỏ bé của tôi rồi? Anh ưa thích cảnh ồn ào và đông đúc của hiệu ăn hơn à?

-- Ồ, sao tôi lại có thể chán cái xã hội của chị được! -- Mi-rô-nốp nói, -- chị hãy bình tĩnh lại! Chính vì tôi muốn được cùng chị đi chơi một buổi. Nhưng không nên chiều nào tôi cũng là khách của chị và bây giờ vẫn lại là khách của chị. Còn chị thì chưa bao giờ là khách của tôi cả. Vì vậy tôi muốn tôi là chủ, là chủ chứ không phải khách! Chẳng lẽ chị không hiểu sao?

Vôi-xê-khốp-xcai-a vui vẻ cười:

-- Chao ôi! Anh An-đrây I-va-nô-vích, anh nói hay thật đấy! Anh muốn làm chủ à? Làm ông chủ à? Nên hiểu như thế nào nhỉ? Có thật là anh muốn làm ông chủ một buổi không đấy? Nếu đây chỉ là trò đùa thì thật là quá quắt lắm.

-- Nếu không phải là đùa, mà là thật thì sao? -- An-đrây im lặng, nghiêm mặt lại và chăm chú nhìn Vôi-xê-khốp-xcai-a. -- Nếu là sự thật thì sao?

Anh thầm nghĩ: "Ồ, cô gái bí hiểm này, đồ quỷ cái, chết tiệt đi cho rồi!"

Vôi-xê-khốp-xcai-a lưỡng lự. Liệu cuối cùng cô ta có cự tuyệt lời mời của An-đrây không? Chẳng lẽ trong lời mời của anh lại có điều gì không bình thường làm cô ta phải lúng túng, có điều gì xúc phạm đến cô ta chăng? Không, trong lời đề nghị của An-đrây không có gì khác thường cả. Sau khi tìm hết cớ này đến cớ khác để từ chối đến hiệu ăn, cuối cùng An-na Ca-di-mi-rốp-na đành phải nhượng bộ. Thực ra, cô ta cũng không muốn làm tổn hại đến quan hệ của cô với viên thanh tra: chẳng gì cũng là một viên thanh tra! Một nhân vật quan trọng. Chỉ quen sơ sơ cũng đã có lợi rồi.

-- Thôi được, anh An-đrây I-va-nô-vích ạ, -- Vôi-xê-khốp-xcai-a nói. -- Xin chiều theo ý anh vậy. Nhưng phải thỏa thuận trước là không được ở đấy lâu đâu nhé. Khoảng một tiếng hoặc tiếng rưỡi thôi. Rồi sau đó về nhà tôi...anh đồng ý chứ?

Mi-rô-nốp vội làm ra bộ hết sức hân hoan:

-- Thế thì còn gì bằng! Chị An-na Ca-di-mi-rốp-na ạ, không ở đấy lâu cũng được thôi. Thế thì chị cho phép tôi làm "người bảo vệ" của chị nhé. Xin mời chị đi với tôi.

-- Chao ôi! -- Vôi-xê-khốp-xcai-a nhếch miệng cười duyên, -- thì ra anh vẫn không muốn lãng phí thời gian nhỉ? Nhưng không nên như thế. Chẳng lẽ tôi ăn mặc thế này mà đi hiệu à? Không được, nếu có đi cũng phải chuẩn bị tử tế chứ, phải ăn mặc cho ra hồn chứ... Vậy ngày mai nhé? Vào khoảng bảy giờ hoặc bảy rưỡi, anh không phản đối chứ?

Mi-rô-nốp chẳng biết nói gì hơn, đành phải đồng ý.

Khi tiễn Vôi-xê-khốp-xcai-a về đến nhà, An-đrây nói rằng hôm nay anh không ghé lại cô ta được: anh còn phải ngồi ở khách sạn làm việc suốt buổi chiều, có khi suốt buổi tối nữa. Dù muốn hay không thì cũng phải viết báo cáo về tình hình giảng dạy tiếng Anh trong các trường phổ thông ở Crai-xcơ. Nhưng ngày mai...ôi, mong sao chóng đến ngày mai!

Sáng hôm sau, Mi-rô-nốp đến trường của Vôi-xê-khốp-xcai-a sớm trước giờ học. Anh gặp cô ở hành lang và báo cho cô ta biết là suốt ngày hôm đó anh phải đến các trường khác và chỉ rảnh việc vào buổi tối thôi. Hai người hẹn nhau là khoảng bảy giờ anh sẽ đến đón Vôi-xê-khốp-xcai-a ở nhà cô ta. Sau đó Vôi-xê-khốp-xcai-a đi lên lớp, còn Mi-rô-nốp thì đi đến các trường. Anh phải đóng vai trò thanh tra cho đến phút cuối cùng.

Buổi chiều, sau khi làm xong việc ở các trường, Mi-rô-nốp đến Cục an ninh nhà nước. Người đầu tiên anh gặp ở đây là Lu-ga-nốp.

-- Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích, cậu đã về đấy à? -- An-đrây mừng rỡ bắt chặt tay bạn. -- Cậu vừa ở sân bay về phải không? Cừ thật! Đến chỗ mình đi! Kể cho mình nghe chuyến công tác ra sao, rồi mình sẽ kể cậu nghe về công việc của bọn mình!

Lu-ga-nốp cũng rất mừng được gặp anh, nhưng anh từ chối:

-- Không, An-đrây I-va-nô-vích ạ, mình không đến. Mình rất muốn đến cậu, nhưng không thể đến bây giờ được mà phải đi gặp cục trưởng ngay. Mình đã gọi điện từ sân bay cho đại tá, và đồng chí ấy ra lệnh phải đến gặp ngay, không được chậm trễ. Cậu không biết tại sao mình phải vội thế này à?

Mi-rô-nốp lắc đầu nói:

-- Không, mình chưa biết gì cả.

-- Này, An-đrây I-va-nô-vích, -- Lu-ga-nốp nói, -- hay là chúng mình cùng cùng đến gặp đại tá đi?

Mi-rô-nốp đồng ý, vì chính anh cũng đang muốn đến gặp ông.

Lu-ga-nốp báo cáo ngắn gọn với cục trưởng Cục an ninh nhà nước: hầu như không có gì mới, ngoài những điều anh đã thông báo qua điện thoại. Chỉ có một điều là trước khi anh rời khỏi An-ma A-ta, các cán bộ Cục an ninh nhà nước ở đấy đã hứa với anh là họ sẽ báo cho Crai-xcơ biết khi nào Cô-nhi-lép trở về An-ma A-ta.

Sau khi nghe xong báo cáo, Xcơ-vô-re-xki quay sang hỏi Mi-rô-nốp:

-- Còn anh, đến có việc gì? Chuyện hiệu ăn thế nào rồi?

-- Xong xuôi cả rồi ạ -- An-đrây trả lời. -- Ngày hôm nay, lúc 19 giờ rưỡi. Tôi định "chè chén" ở khách sạn "Đa-ri-an".

Lu-ga-nốp ngỡ ngàng, lúc nhìn An-đrây lúc nhìn cục trưởng. Mi-rô-nốp mà lại định chè chén ở hiệu ăn cơ à? Có chuyện gì lạ vậy?

-- À, cậu, -- An-đrây thông cảm. -- Xin lỗi cậu nhé, Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích ạ. Mình quên khuấy mất là cậu chưa biết công việc của bọn mình ra sao rồi. Bây giờ mình sẽ kể cậu nghe. Ki-rin Pê-tơ-rô-vích, đồng chí cho phép chứ?

Nhưng Xcơ-vô-re-xki bỗng từ chối:

-- Lúc khác hãy hay, -- đại tá nói. -- Bao giờ tôi buông các anh ra, thì lúc đó anh tha hồ mà kể. Còn bây giờ thì, xin lỗi, tôi sắp hết giờ rồi...

-- Đồng chí cho phép về chứ? -- Mi-rô-nốp và Lu-ga-nốp cùng hỏi và cùng đứng dậy.

-- Đợi chút nữa đã, -- Xcơ-vô-re-xki giữ hai người lại. -- Có thể là từ giờ đến chiều tôi vẫn còn bận việc, vậy như thế này. Anh Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích này, sao tôi lại gọi anh từ sân bay về đây? Có việc đấy. Hôm nay An-đrây I-va-nô-vích mời Vôi-xê-khốp-xcai-a dự bữa tiệc chia tay ở khách sạn "Đa-ri-an". Anh cũng vừa nghe đấy. Về những việc cụ thể thì anh ấy sẽ kể sau. Nhiệm vụ của anh là thế này: từ bảy giờ tối phải có mặt ở khách sạn và theo dõi hai người. Mang theo hai, ba nhân viên của Sở công an nữa. Có thể mặc trang phục, nhưng chỉ mặc quần áo công an bình thường thôi. Tôi đã trao đổi với các đồng chí lãnh đạo của Sở công an. Họ sẽ giúp chúng ta. Khi Mi-rô-nốp và Vôi-xê-khốp-xcai-a từ hiệu ăn ra về thì các anh không được rời mắt khỏi hai người. Anh phải ở gần Mi-rô-nốp cho đến khi nào cậu ấy trở về nhà an toàn. -- Đại tá nhấn mạnh hai tiếng "an toàn". -- Rõ chưa?

An-đrây ngạc nhiên nhìn đại tá:

-- Đồng chí Ki-rin Pê-tơ-rô-vích, có chuyện gì vậy? Tại sao phải làm như thế? Đồng chí nghĩ rằng nếu có chuyện bất trắc xảy ra thì một mình tôi sẽ không xoay sở được sao? -- Giọng nói của anh lộ vẻ bất bình.

-- Này, này, anh hãy bỏ thái độ anh hùng đó đi! -- Đại tá nói to. -- Chúng ta không đùa cợt với việc này được. Việc bảo vệ trong trường hợp này rất cần thiết. Như vậy là... -- Đại tá ngừng nói. -- Tóm lại, chỉ một Xa-vê-li-ép của tôi bị ám hại cũng đã đủ lắm rồi. Hơn nữa, ở hiệu ăn có thể xảy ra đủ mọi chuyện. Cảnh giác trong mọi trường hợp không phải là thừa. Đồng chí Lu-ga-nốp, đồng chí đã rõ nhiệm vụ chưa?

-- Rõ, thưa đại tá. Tất cả đều rõ. Xin phép đồng chí ra về được chưa?

-- Được. Chúc thắng lợi.

Mi-rô-nốp dẫn Lu-ga-nốp đến phòng làm việc của anh. Hai người ngồi lại đấy đến tận chiều để thảo luận các công việc.

Lu-ga-nốp tán thành những ý kiến của An-đrây về việc điều tra lý lịch của Vôi-xê-khốp-xcai-a theo hướng mới.

-- Biết đâu đấy, -- anh nói, -- biết đâu Vôi-xê-khốp-xcai-a lại không phải là người U-cơ-ren mà là... người Ba-lan! Đúng, đúng, người Ba-lan, mà không những là người Ba-lan mà còn là người Ba-lan ở Luân-đôn nữa, cậu thấy thế nào? Này, thì ra "cô bạn" Vôi-xê-khốp-xcai-a này lại còn hơn cả Cô-nhi-lê-va cơ đấy!

Có điều làm cho Lu-ga-nốp chưa an tâm là: dù cho kết quả cuộc điều tra có đạt mức nào đi nữa, vẫn không làm sáng tỏ được quan hệ giữa Vôi-xê-khốp-xcai-a và Trê-nhi-a-ép. Sợi chỉ nằm trong bàn tay của những người điều tra vẫn còn bị đứt quãng, thêm vào đó là bệnh điên của Trê-nhi-a-ép nữa.

-- Này, An-đrây I-va-nô-vích, đã năm giờ rồi đấy, -- Lu-ga-nốp như chợt nhớ ra. -- Cậu có nhớ là cậu sắp đi khách sạn "Đa-ri-an" không đấy? Một khách sạn sang nhất ở Crai-xcơ nhé. Đến đấy vào buổi tối không phải dễ dàng đâu, phải xếp hàng. Tốt nhất là đi sớm một chút. Cần phải chọn bàn ăn cho cậu và cho mình nữa. Mọi việc khác thì mình sẽ lo liệu...

Không để mất thì giờ, Lu-ga-nốp gọi cho các nhân viên của Sở công an đến. Những người này, theo đề nghị của Xcơ-vô-re-xki, đã được phân công giúp việc anh. Họ cùng đi đến "Đa-ri-an", "quan sát tại chỗ" như Mi-rô-nốp nói.

Mọi việc trong hiệu ăn được chuẩn bị xong xuôi, thì đã gần bảy giờ tối. Lu-ga-nốp cùng với một nhân viên của Sở công an mặc thường phục đến ngồi ở một chiếc bàn tận góc phòng. Hai nhân viên khác thì mặc quần áo công an, một người đứng ở phòng ngoài, một người đứng ở ngoài đường, ngay gần cửa ra vào khách sạn. Mi-rô-nốp đi đến nhà Vôi-xê-khốp-xcai-a.

An-na Ca-di-mi-rốp-na Vôi-xê-khốp-xcai-a không muốn thất hứa, nên đã đợi An-đrây Mi-rô-nốp.

Buổi tối hôm đó, Vôi-xê-khốp-xcai-a rất đẹp. Khi cô ta nắm tay Mi-rô-nốp đi qua căn phòng chật ních người, đến chỗ bàn ăn "dành riêng", thì nhiều người phải quay lại nhìn: người nhìn với vẻ thán phục, kẻ thì cố dấu vẻ ghen tị.

Nhìn thái độ nhanh nhẹn khi chọn món ăn trong bảng thực đơn phức tạp của khách sạn, cách nói năng thành thạo của Vôi-xê-khốp-xcai-a với người phục vụ bàn ăn, Mi-rô-nốp hiểu rằng các hiệu ăn đối với cô ta không phải là điều mới lạ. Đồng thời, anh cũng thấy Vôi-xê-khốp-xcai-a có vẻ thận trọng, như cô ta đang lo sợ điều gì. Thật ra, với con mắt thiếu kinh nghiệm thì khó nhận thấy như vậy. Cô ta soi gương rất nhiều lần, lúc thì sửa lại mái tóc, lúc thì lấy miếng bông trong hộp phấn xoa nhẹ lên má (có lẽ trong lúc đó cô ta chú ý nhìn xem có những gì xảy ra ở phía sau cô ta). Cũng không có gì là lạ khi cô ta vừa đưa mắt nhìn quanh, vừa chăm chú quan sát các bàn ăn bên cạnh, thì một người ít kinh nghiệm sẽ không nhận thấy điều gì trong hành vi của Vôi-xê-khốp-xcai-a. Nhưng đối với một cán bộ tình báo giàu kinh nghiệm như Mi-rô-nốp, những cử chỉ vội vã, những cái nhìn thoáng qua của cô ta cũng đủ để anh xét đoán. Anh đoán một cách dễ dàng: An-na Ca-di-mi-rốp-na đang chờ đợi, cô ta đang lo sợ một điều gì hoặc ngại một cuộc gặp gỡ với một người nào đó...

Vừa nhấm nháp chút rượu, vừa trao đổi với An-na Ca-di-mi-rốp-na vài câu chuyện vui, An-đrây kín đáo theo dõi nét mặt, cử chỉ, và từng động tác của cô ta. Anh không bỏ qua một sự việc nào trong phòng. Có điều uẩn khúc ở đây, nhưng điều gì sẽ có thể xảy ra?

Trong giây phút nào đó, An-đrây đã lãng quên cả bản thân mình, anh nhìn Vôi-xê-khốp-xcai-a quá chăm chú và thể hiện việc quan sát cô ta soi gương quá rõ rệt. Anh đã phải ân hận vì sự thiếu thận trọng của mình.

-- Anh sao thế? -- Vôi-xê-khốp-xcai-a bất giác hỏi thẳng, cô ta vội cất gương đi và hơi nheo mắt. -- Sao anh lại nhìn tôi như thế?

-- Như thế nào? Tôi nhìn chị như thế nào cơ? -- An-đrây ra vẻ chưa hiểu.

-- Nhìn như thế này này: như là nhìn một con thỏ thí nghiệm ấy.

Mi-rô-nốp giả vờ cười to:

-- Như là nhìn con thỏ để thí nghiệm à? Sao lại có ý nghĩ như vậy được? Có lẽ chị sẽ còn nói là tôi nhìn chị như thể muốn nuốt chửng chị đi nữa!

-- Nuốt chửng à? Thế anh có biết con lừa nó bị làm sao, sau khi nó nuốt con nhím, vì nó tưởng con nhím là bụi cây không?

-- Không, tôi không biết, mặc dầu cũng có thể đoán được... Nhưng... chẳng lẽ tôi lại giống con lừa à?

-- Biết nói thế nào nhỉ? Tôi cho rằng anh giống con lừa bao nhiêu, thì tôi giống con nhím bấy nhiêu, -- An-na Ca-di-mi-rốp-na cười khanh khách.

"Ôi, lần này có lẽ thoát, -- Mi-rô-nốp nghĩ và cảm thấy nhẹ người. -- Nhưng cũng phải cảnh giác hơn. Cô ta chẳng phải tay vừa đâu".

Bỗng nhiên mặt Vôi-xê-khốp-xcai-a biến sắc: đôi môi uốn cong, mắt nheo lại, vầng trán hằn lên những nếp nhăn. Mi-rô-nốp chưa bao giờ thấy mặt cô ta lại lạnh lùng, độc ác và khinh khỉnh như vậy. Nhưng Vôi-xê-khốp-xcai-a không nhìn anh, mà nhìn về phía nào đó, phía bên phải vai anh. Theo hướng cô ta nhìn, An-đrây thấy một thanh niên dáng người tầm thước, vạm vỡ đang đi tới. Anh ta mặc quần áo phi công quân đội, nhưng không có cầu vai. Anh ta đang chăm chú nhìn Mi-rô-nốp và ngang nhiên tiến thẳng về phía bàn ăn của hai người.

"Đấy... bắt đầu có chuyện rồi. -- Một ý nghĩ thoáng hiện trong đầu Mi-rô-nốp. -- Có lẽ mình sắp được biết cô ta lo sợ điều gì, nhưng thế nào cũng có chuyện rắc rối đây!"

Cũng lúc ấy, An-đrây thấy Lu-ga-nốp và đồng chí giúp việc của anh đang nhanh chóng rời khỏi bàn ăn.

Lu-ga-nốp tiến thẳng đến phía bàn của An-đrây, còn anh công an thì đi về phía cửa ra vào. "Ông già tài thật! -- Mi-rô-nốp nghĩ về Xcơ-vô-re-xki. -- Đã dự tính được những điều sẽ xảy ra. Không, có lẽ sẽ tránh được chuyện rắc rối".

Anh chàng phi công, cuối cùng, cũng len lỏi được tới đích. Anh ta tỳ cả hai tay xuống cạnh bàn, thở hổn hển, lúc thì nhìn An-đrây, lúc thì nhìn An-na Ca-di-mi-rốp-na. Bộ mặt trẻ măng có cái mũi hếch của anh ta nhăn nhó, vẻ cáu giận.

Vôi-xê-khốp-xcai-a không hề thay đổi nét mặt. Cô ta chỉ bĩu môi cong hơn, những nếp nhăn trên trán cũng hằn sâu hơn.

-- Xtê-pan, sao anh lại ở đây? -- Cô ta nói qua kẽ răng, giọng lạnh lùng. -- Tôi đã nói với anh thế nào rồi? Đi khỏi đây ngay! Đi đi...

Anh chàng phi công co rúm người như vừa bị quất một roi đòn, anh ta rụt cổ lại, nhưng không chịu đi.

-- Thế nào, sao còn đứng đây? -- Vôi-xê-khốp-xcai-a cao giọng nói. -- Có nghe tôi nói gì không? Đi ngay đi...

-- Tôi sẽ đi, -- anh phi công nói, giọng trầm, khàn khàn. -- Tôi sẽ đi, nhưng cái anh này, chính anh này... -- anh ta chỉ vào Mi-rô-nốp, -- anh này cũng phải đi với tôi. Đúng, đúng, chúng tôi cùng đi khỏi đây. Chính thế, cùng đi...

-- Được thôi, -- An-đrây bình tĩnh nói và thong thả đứng dậy. -- Nào đi!

-- Không! -- Vôi-xê-khốp-xcai-a túm lấy cánh tay áo anh. -- Anh không đi đâu cả. Còn anh...anh... -- Cô ta giận dữ quay lại phía người phi công. -- Anh cút ngay khỏi đây. Nghe chưa?

Nhưng anh chàng phi công vẫn không chịu: anh ta không nhìn Vôi-xê-khốp-xcai-a nữa, nhưng cứ đứng ỳ ra một chỗ và hành động theo ý mình với vẻ bướng bỉnh của anh chàng say rượu. Câu chuyện rắc rối khó lòng tránh khỏi. Chỉ vài phút nữa câu chuyện này có thể sẽ nổ bùng ra. Những người ngồi ở các bàn xung quanh quay sang nhìn họ với vẻ ngạc nhiên, những người ngồi ở xa cũng quay đầu lại nhìn. Mi-rô-nốp liếc thấy Lu-ga-nốp đang tiến nhanh đến chỗ anh chàng phi công. Trên cửa ra vào đã thấy xuất hiện mấy nhân viên công an mặc thường phục và một người mặc quần áo công an. Nhưng Mi-rô-nốp nhận thấy họ không cần phải tham gia vào việc này: Vôi-xê-khốp-xcai-a sẽ nghĩ như thế nào? Lúc này không được chậm trễ...

Mi-rô-nốp nhẹ nhàng nhưng cương quyết gạt tay Vôi-xê-khốp-xcai-a đang nắm tay áo anh.

-- Chị đừng lo, An-na Ca-di-mi-rốp-na ạ, -- anh mỉm cười nói. -- Không có gì đáng sợ đâu. Tôi đưa anh này ra ngoài và sẽ trở lại ngay.

-- Được rồi, để xem mày có còn trở lại đây không! -- Anh phi công giận dữ nói.

-- Nếu vậy tôi đi theo anh. -- Vôi-xê-khốp-xcai-a đứng lên. -- Anh đừng có phản đối!..

-- Không được. -- An-đrây cương quyết nói. -- Như vậy thật chẳng ra sao cả. Tôi hứa với chị là sẽ trở lại đây ngay. Nào đi! -- Anh nói với người phi công và nắm lấy khuỷu tay anh ta.

Anh phi công không dám chống đối. Anh ta thở hổn hển, đi sóng đôi với Mi-rô-nốp về phía cửa. Người ngoài cuộc tưởng như họ là hai người bạn thân. Câu chuyện rắc rối trong phòng đã được dập tắt.

Mi-rô-nốp vừa dẫn anh chàng phi công ra đến phòng ngoài, anh ta liền giật khuỷu tay ra khỏi tay Mi-rô-nốp và quay ngoắt lại, giận dữ:

-- Nào, mày, mày muốn gì?.. -- anh ta thở vào mặt An-đrây mùi rượu sặc sụa và chửi rủa tục tĩu. -- Mày muốn gì cô An-na Ca-di-mi-rốp-na? Cút khỏi đây ngay, không thì ông nện cho nhừ tử, cho mẹ mày không còn nhận ra được mày nữa kia!

-- Thế cơ à, ông bạn quý, -- Mi-rô-nốp bình tĩnh nói. -- Cứ coi như tôi không nghe thấy anh nói gì cả. Biết thân biết phận thì bước đi ngay. Như vậy thì tốt hơn. Bây giờ anh đang mất bình tĩnh. Anh cần phải đi ngủ một giấc.

-- Mà...ày...Mà... ày còn định dạy tao nữa à? -- Anh phi công gầm lên và vung mạnh nắm đấm từ trên cao dáng thẳng vào quai hàm Mi-rô-nốp.

Nhưng dù nắm đấm dáng xuống nhanh đến đâu cũng không trúng đích. Mi-rô-nốp hành động còn nhanh hơn. Trong khoảnh khắc Mi-rô-nốp đã nhanh chóng chộp lấy bàn tay người phi công, bẻ quặt ra đằng sau như trói lại bằng chiếc khóa sắt. Mặt người phi công nhăn nhó vì đau và giận dữ một cách tuyệt vọng.

-- Thế nào? -- Mi-rô-nốp bình tĩnh hỏi, vẫn không buông tay anh chàng phi công, -- anh sẽ tự đi một mình hay phải đưa anh đi?

Anh chàng phi công không trả lời. Anh ta điên cuồng giằng tay ra, cố gắng tháo thân. Mi-rô-nốp thấy rằng không thể khuyên răn được con người đã mất trí, nên anh chỉ hơi bẻ quặt tay người phi công làm cho anh chàng kêu lên vì đau, rồi cứ như thế Mi-rô-nốp đẩy anh ta về phía cửa. Lúc ấy ở gần chỗ hai người đã thấy xuất hiện một vài nhân viên Sở công an. Lu-ga-nốp cũng có mặt.

-- Ái chà, không tốt nhé, anh Xa-vin ạ, không tốt nhé. -- Một công an nói với anh chàng phi công, vẻ trách móc. -- Lại làm bậy à? Phải đến đồn công an thôi. -- Anh công an này thường xuyên có trách nhiệm với khách sạn "Đa-ri-an" và biết rõ những người khách hay đến khách sạn này.

-- Sao, thưa chuẩn úy, -- anh chàng phi công hỏi, vẻ mặt tiu nghỉu. Từ lúc anh công an xuất hiện, vẻ hung bạo của anh ta đã hoàn toàn biến mất. -- Lại bị rèn mười lăm ngày nữa à?

-- Theo quy định bao nhiêu ngày thì người ta rèn bấy nhiêu ngày, -- anh chuẩn úy công an ôn tồn trả lời. -- Nào đi...

Anh chàng phi công đã được Mi-rô-nốp nới tay ra khi "đồng chí công an" xuất hiện, đành phải đi ra cửa, nhưng ra đến cửa anh ta bỗng tỏ ra bướng bỉnh:

-- Xin lỗi, thưa đồng chí chuẩn úy. Thế còn hắn? -- Anh phi công chỉ vào Mi-rô-nốp. -- Cũng phải bắt cả hắn nữa chứ. Cũng đến đồn công an, như thế vui hơn...

-- Anh Xa-vin ạ, cái đó thì chúng tôi tự khắc biết phải đưa ai đi đâu, -- "đồng chí chuẩn úy công an" trả lời dứt khoát, khẽ đẩy tay anh phi công đi về phía cửa. -- Còn anh, -- người công an quay lại phía Mi-rô-nốp, -- yêu cầu anh ở lại đây.

Cánh cửa vừa khép lại sau lưng anh chàng phi công và "đồng chí chuẩn úy", Mi-rô-nốp vội vàng trở lại phòng ăn với Vôi-xê-khốp-xcai-a. Khi đi ngang qua Lu-ga-nốp -- anh ta đứng đấy với vẻ mặt ngao ngán -- An-đrây bước chậm lại và khẽ nói:

-- Phải nhanh chóng điều tra anh chàng Xa-vin này và thu thập các tài liệu về anh ta.

Lu-ga-nốp mỉm cười và khẽ gật đầu như muốn bảo: tự tôi cũng biết, tôi có phải trẻ con đâu.

Vôi-xê-khốp-xcai-a vẫn ngồi yên, cố giữ vẻ bình tĩnh. Nếu chú ý nhìn kỹ, thấy cô ta cắn môi mới biết là cô ta đang lo lắng hồi hộp. Anh bạn thanh tra trở lại nhanh chóng, làm cô ta rất mừng, nhưng có lẽ cũng còn rất ngạc nhiên nữa. Quả thật cô ta không lường trước là anh thanh tra có thể trở lại nhanh như thế. Nhìn dáng dấp và nét mặt của An-đrây, cũng thấy rõ là anh thoát khỏi cái anh chàng say rượu gây gổ này một cách dễ dàng.

-- Anh An-đrây I-va-nô-vích thân mến! -- Cô ta vui mừng thốt lên khi Mi-rô-nốp vừa ngồi xuống ghế. -- Anh đã thoát khỏi hắn, thoát khỏi con người ghê tởm ấy rồi à? Tôi lo cho anh quá, tôi hồi hộp quá! Hắn sẽ không quay lại nữa chứ?

-- Tôi nghĩ là hắn không quay lại nữa, -- Mi-rô-nốp nhún vai. -- Công an đã bắt hắn rồi, ở phòng ngoài kia. Hắn là ai, mà sao lại đến đây?

-- Ôi, thôi đừng hỏi nữa, anh An-đrây I-va-nô-vích ạ. Đó là một con người ghê tởm! Tôi đã nói với anh nhiều lần là đừng đến hiệu ăn làm gì. Anh thấy chưa, đã có chuyện không hay rồi đấy.

-- Thôi được, cứ coi như không có gì đáng sợ xảy ra cả. Chị thử nghĩ mà xem, nếu hắn có gây chuyện, sinh sự đánh nhau, thì đối với một anh chàng say rượu có nghĩa lý gì đâu? Nhưng tại sao hắn lại là người đáng ghê tởm nhỉ. Sao hắn lại quen chị?

-- Quen tôi à? Không đâu. Tôi cũng chẳng biết hắn... Đúng hơn là hầu như không biết. Nhưng sao anh lại hỏi thế? Tôi nghĩ là hắn lại nói láo với anh những gì ở ngoài kia phải không? -- Vôi-xê-khốp-xcai-a nhìn An-đrây dò xét.

-- Nói láo thì hắn không nói. Hắn chưa kịp nói. Nhưng chính chị vừa nói hắn là "con người ghê tởm" nên tôi cho rằng chị biết hắn. Với lại, xem ra hắn cũng biết chị đấy. Nếu không thì sao hắn lại gây chuyện? Nhưng thôi, nếu tôi nhầm thì xin chị thứ lỗi cho, -- Mi-rô-nốp lạnh nhạt nói.

-- An-đrây I-va-nô-vích, anh nói như vậy để làm gì? -- Vôi-xê-khốp-xcai-a nói có vẻ buồn rầu. -- Chuyện này rất đơn giản. Tên người này là Xa-vin. Hắn là phi công. Hắn theo đuổi tôi đã một năm trời, nếu không phải là lâu hơn. Nhưng tôi có làm gì? Tôi có tội tình gì? Mùa thu năm ngoái hắn cứ bám riết tôi ngoài đường khi tôi từ trường về nhà. Lúc ấy hắn tỉnh táo và tỏ ra rất lịch sự. Hắn nói, đã một tháng trời hắn theo gót tôi, nhưng không dám tới gần để thổ lộ tình cảm. Bây giờ hắn mới dám. Hắn bảo rằng tôi là cả cuộc đời của hắn, rằng nếu không có tôi, hắn không thể sống được. Tóm lại là hắn nói rặt những chuyện ngốc nghếch. Tôi không muốn nghe và yêu cầu hắn để tôi yên. Hắn bỏ đi, rồi vài ba ngày sau sự việc lại tái diễn. Từ dạo ấy đến nay hắn cứ bám riết tôi, mặc dầu tôi không tạo cho hắn một cơ hội nào cả. Tôi nhắc lại là tôi có lỗi gì đâu? Nếu anh thấy cần thiết thì cứ phê phán tôi, nhưng anh nên xét cho công bằng một chút.

Vôi-xê-khốp-xcai-a long lanh nước mắt. Lúc này trông cô ta thật là đẹp, vẻ mặt cô ta chân thành đến nỗi An-đrây bất giác nghĩ: "Có lẽ tất cả câu chuyện này là sự thật chăng? Người ta cũng dễ mê hồn vì một người đàn bà như thế này lắm".

-- Anh yêu quý, -- An-na Ca-di-mi-rốp-na bỗng hạ giọng gần như thì thầm, cô ta nắm lấy tay An-đrây.-- Anh hãy cứu em. Anh giúp em. Hãy giúp em đi khỏi nơi này... Anh có thể...

-- Sao, đi khỏi đây à? -- Mi-rô-nốp lúng túng. -- Đi đâu được? Tôi chưa hiểu ra sao cả...

-- Trời ơi, chẳng lẽ việc này lại khó hiểu thế cơ à? Tôi không thể ở đây được nữa. Xa-vin sẽ không cho tôi sống yên thân. Anh đã thấy đấy, hắn đã hành động đến mức nào rồi? Tôi phải đi khỏi Crai-xcơ, nếu không sẽ chết mất. Với lại xét cho cùng, ở đây tôi chẳng thấy gì tốt đẹp, tôi chẳng cần thiết cho ai cả. -- Cô ta nói, giọng ngắt quãng vì cố nén tiếng nức nở.

-- Đi đâu được, chị muốn đi đâu bây giờ? Tôi có thể giúp chị được gì? -- Mi-rô-nốp hỏi.

-- Việc này rất đơn giản, Vôi-xê-khốp-xcai-a mỉm cười qua hàng nước mắt. -- Anh bố trí cho tôi chuyển làm việc ở trên Bộ. Anh sẽ được gì? Nếu anh muốn... anh muốn thì tôi... tôi sẽ đi theo anh...mãi mãi...

"Đúng, -- An-đrây nghĩ thầm, -- đây là một cách thử thách!"

-- Không thể làm ngay như thế được... -- Mi-rô-nốp nói, cố ý làm ra vẻ hết sức lúng túng.

-- Chuyển à? Biết thu xếp việc này ra sao đây? Có thể người ta chẳng coi trọng ý kiến tôi, mặc dầu tôi ở cương vị lãnh đạo. Với lại, rồi chị sẽ lo liệu cuộc sống ra sao?.. Không, không được. Việc này hoàn toàn không đơn giản đâu. Cần phải suy nghĩ, phải cân nhắc...

-- Ồ, có gì đâu, -- Vôi-xê-khốp-xcai-a thốt lên. -- Việc gì phải cân nhắc! Tôi cần đi khỏi đây, có thế thôi. Còn sống ra sao à?.. Tôi có thể sống...với anh. Anh vẫn thường nói là anh sống có một mình phải không?

An-đrây lại bị dồn vào chỗ bí. Tất nhiên anh có thể từ chối dứt khoát. Nhưng như vậy sẽ gây ra nghi ngờ chăng? Vì, mặc dầu còn rụt rè, nhưng trong thời gian qua anh đã ra sức chiều chuộng Vôi-xê-khốp-xcai-a... Cũng có thể đây là một bước có tính toán kỹ, là cái bẫy dùng để kiểm tra xem anh là ai, có phải Mi-rô-nốp là con người như vậy trong thực tế không? Anh có thật tình trong quan hệ với cô ta không? Có lẽ là như vậy.

-- An-na Ca-di-mi-rốp-na thân mến, -- Mi-rô-nốp khẽ nói. -- Việc này... Việc này quả là bất ngờ. Tôi sẽ làm mọi việc theo ý chị. Nhưng phải có thời gian. Không thể làm ngay được. Tôi sẽ về nhà thu xếp công việc, bao giờ xong tôi sẽ trở lại đây đón chị. Nhưng phải giao hẹn trước: không được hở chuyện này ra với ai...nếu không, sẽ hỏng mọi việc.

-- Được, -- Vôi-xê-khốp-xcai-a gật đầu. -- Tôi... Tôi sẽ đợi. Rồi anh sẽ thấy... Còn bây giờ, -- cô ta gượng mỉm cười, -- bây giờ anh đưa tôi về nhà. Tôi mệt quá...

Suốt dọc đường hai người hầu như im lặng, thỉnh thoảng họ trao đổi một vài câu bâng quơ. Khi đến nhà, Vôi-xê-khốp-xcai-a đột nhiên nói:

-- An-đrây I-va-nô-vích, anh sẽ không giận, nếu tôi không giữ lời hứa, không mời anh vào nhà chơi hôm nay chứ? Tôi muốn ở nhà một mình. Ngày mai chúng ta sẽ trao đổi công việc...

-- Vâng, tất nhiên. -- Mi-rô-nốp vội nói.

An-na Ca-di-mi-rốp-na bắt tay An-đrây rồi vội vã đi khuất vào nhà. Mi-rô-nốp đưa mắt nhìn quanh, không thấy có gì khả nghi, anh đi về phía trung tâm thành phố. Đã muộn mất hơn một tiếng, nhưng anh vẫn quyết định ghé lại Cục an ninh nhà nước. Biết đâu đại tá Xcơ-vô-re-xki vẫn còn chờ anh ở cơ quan Cục.

Đến gần Cục an ninh nhà nước, Lu-ga-nốp bất ngờ từ trong bóng tối hiện ra.

-- Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích, -- An-đrây ngạc nhiên, -- cậu ở đâu ra đấy? Chẳng lẽ lúc nào cậu cũng bám gót mình à? Mình đã giương mắt nhìn khắp chốn, mà tệ thật, vẫn chẳng thấy ai cả. Mình cứ nghĩ là cậu đi thẳng từ hiệu ăn về nhà rồi.

-- Sao lại nghĩ thế, -- Lu-ga-nốp bình tĩnh trả lời. -- Thế còn lệnh của đại tá? Mình đã được giao trách nhiệm bảo vệ cái gáy của cậu... Thế là mình đã phải thi hành với hết khả năng.

Hai người vừa nói đùa nhau, vừa bước vào cơ quan, rồi họ đi lên phòng khách của Xcơ-vô-re-xki. Nhưng đại tá không ở cơ quan, ông đã về nhà. Hôm sau Mi-rô-nốp và Lu-ga-nốp lại vội đến gặp đại tá từ sớm. Nghe An-đrây báo cáo xong, đại tá suy nghĩ.

-- Đúng, -- cuối cùng ông nói, -- câu chuyện khá đấy. Thế cậu có nhận thấy tất cả màn kịch với anh chàng phi công, cô ta tự dàn dựng và tạo nên với một cuộc thi sát hạch để kiểm tra cậu không? Tôi mong rằng cậu đã thi đạt.

-- Về chuyện thi sát hạch tôi xin đồng ý, -- Mi-rô-nốp nói. -- Còn về anh chàng phi công thì tôi nghĩ là đồng chí nhầm. Không phải hắn tham gia trò chơi này. Sự xuất hiện của hắn không nằm trong kế hoạch của Vôi-xê-khốp-xcai-a. Tôi thấy như vậy. Hơn nữa tôi nghĩ rằng chính vì anh chàng phi công mà cô ta đã nhiều lần từ chối không đến hiệu ăn. Ai mà biết được cô ta có quan hệ thế nào với tay Xa-vin này? Tên say rượu này là ai? Nhưng cũng phải đánh giá cho đúng An-na Ca-di-mi-rốp-na: cô ta đã nhanh chóng xoay chuyển toàn bộ câu chuyện này theo hướng có lợi cho cô ta và đã tạo ra cuộc thi sát hạch để kiểm tra tôi về mọi điều khoản.

Lu-ga-nốp im lặng cho đến lúc này mới lên tiếng:

-- Xin phép nói được chứ? Vậy nếu tất cả chuyện này không phải là trò chơi, cũng không phải cuộc thi sát hạch thì sao? Tôi đã chăm chú theo dõi Vôi-xê-khốp-xcai-a. Cô ta tỏ ra rất tự nhiên, có lẽ là rất xúc động. Có thể cô ta thực sự cảm thấy không thể sống ở đây nữa và cô ta sẵn sàng làm tất cả để đi khỏi Crai-xcơ. Các đồng chí phủ nhận điều đó hay sao?

-- Đúng, -- An-đrây tán thành, -- cô ta điều khiển bản thân rất cừ. Nếu như đây là một trò chơi, thì trò chơi này ở trình độ cao nhất. Nhưng tôi vẫn cho rằng cô ta kiểm tra tôi. Mặc khác tôi cũng đồng ý với Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích là việc rời khỏi Crai-xcơ cũng nằm trong kế hoạch của cô ta. Việc này không ảnh hưởng gì đến việc kia cả.

-- Tất nhiên là không nên phủ nhận điều gì. -- Đại tá nhận xét. -- Chúng ta đã có quá nhiều điều đáng suy nghĩ rồi. Nhưng lại xuất hiện những nguồn mới -- anh chàng Xa-vin chẳng hạn. Như vậy cũng được thôi. À, hắn ta đâu rồi? Đã phát hiện được điều gì về hắn chưa?

-- Hiện giờ hắn đang ở đồn công an. -- Lu-ga-nốp trả lời. -- Hắn có thể bị giữ lại khoảng mười lăm ngày về tội càn quấy. Đáng đời. Thỉnh thoảng chúng tôi cũng nhận được những tin tức cần thiết. Hiện nay mới chỉ biết một điều: trước đây hắn là phi công quân đội. Đã gần một tháng nay đã bị thải hồi. Nguyên nhân thì hiện giờ chưa rõ. Hiện tại hắn chẳng làm gì cả. Hắn chưa vợ. Mới chỉ biết có thế thôi.

-- Còn quá ít, -- Xcơ-vô-re-xki lắc đầu. -- Này Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích, anh đừng có ỷ vào mười lăm ngày, đừng có hy vọng... chỉ có một ngày thôi, đó là thời hạn đề ra cho anh. Phải làm sao để ngày mai có tất cả tài liệu về Xa-vin. Tất cả, thậm chí nhiều hơn nữa. Anh hiểu chưa?

-- Tôi rất hiểu, thưa đồng chí đại tá, -- Lu-ga-nốp thở dài. -- Chúng tôi sẽ cố gắng...

-- Còn nhiệm vụ của anh, -- Xcơ-vô-re-xki quay sang Mi-rô-nốp, -- phải nói với Vôi-xê-khốp-xcai-a rằng anh sẽ làm tất cả những gì cô ta muốn, rằng anh rất vui mừng và sung sướng vân vân...Và đến đây anh chia tay cô ta, anh "đi khỏi" Crai-xcơ. Tôi nghĩ là không phải tái diễn "câu chuyện yêu đương" với Vôi-xê-khốp-xcai-a nữa. Tôi không phải dạy, nhưng dù sao cũng xin nhắc một điều là: đừng có đến những nơi công cộng -- rạp hát, rạp chiếu bóng; ở ngoài đường cũng phải cẩn thận để tránh gặp cô ta bất ngờ. Nếu không thì hỏng cả mọi việc. Còn những vấn đề khác thì ngày mai chúng ta sẽ giải quyết.



Tìm kiếm với từ khoá:

    



CHƯƠNG 22

Lần này, Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích thật gặp may bất ngờ. Gần sáng hôm sau, khi anh cùng Mi-rô-nốp đến gặp đại tá, thì anh đã thu được một số tài liệu về Xa-vin.

Xa-vin Xtê-pan Xéc-gây-ê-vích, hai mươi sáu tuổi, sinh ở Ki-ép, trong gia đình một cán bộ cao cấp của Đảng. Bố anh ra mặt trận ngay từ đầu chiến tranh. Mùa hè năm 1943 Xéc-gây I-va-nô-vích Xa-vin, ủy viên Hội đồng quân sự của quân đoàn đóng ở vùng cánh cung Cuốc-xcơ, đã hy sinh trong trận chiến đấu với bọn phát-xít. Mẹ Xtê-pan, cho đến nay vẫn công tác ở một Đảng ủy khu thuộc Thành ủy Ki-ép...

Tuổi trẻ của Xtê-pan đã bị chiến tranh vùi dập: bom đạn, sơ tán, những khó khăn thiếu thốn, bố bị hy sinh... Xtê-pan căm thù sâu sắc bọn phát-xít, căm thù sâu sắc những kẻ đe dọa nền tự do, độc lập của Tổ quốc mình.

Sau khi tốt nghiệp phổ thông, Xtê-pan vào trường không quân và trở thành phi công. Cách đây khoảng một năm rưỡi, đơn vị không quân của thượng úy Xtê-pan đã đến đóng ở Crai-xcơ.

Trong đơn vị có nhiều ý kiến khác nhau về Xtê-pan. Một số thì khen anh là con người dũng cảm, thẳng thắn, là một đồng chí đáng tin cậy. Số khác thì chê anh vì tính vô kỷ luật, về tác phong càn quấy, về tính phóng đãng mà đặc biệt anh ta thể hiện rất rõ trong thời gian gần đây. Nhưng mọi người đều thống nhất với nhau rằng: Xtê-pan là một phi công xuất sắc, anh được đặt danh hiệu là "thần đồng". Chính vì thế mà sự việc mới đây của thượng úy Xtê-pan đã làm cho các đồng chí trong đơn vị và ban lãnh đạo đau lòng. Nhưng hiện nay anh ta không còn là thượng úy nữa...

Có lẽ đã từ lâu Xa-vin không tuân thủ kỷ luật. Trong giấy chứng nhận về quá trình công tác của anh, bên cạnh những nhận xét tốt về các chuyến bay xuất sắc, về các buổi tập luyện oanh tạc, về nhiệm vụ chỉ huy phức tạp, cũng có cả nhiều vụ kỷ luật nữa. Xa-vin đã nhiều lần vi phạm kỷ luật bay, hỗn xược với cấp chỉ huy trực tiếp, hay tranh cãi với mọi người. Nhưng trước khi đơn vị chuyển về Crai-xcơ, những khuyết điểm của Xtê-pan Xa-vin không đến nỗi nặng lắm, hơn nữa những vụ vi phạm ngày càng giảm bớt. Xtê-pan trưởng thành và trở nên chín chắn hơn. Tưởng chừng sẽ không còn xảy ra chuyện gì nữa, nhưng tai họa vẫn cứ đến.

Thời gian đầu, sau khi đơn vị của Xa-vin chuyển đến Crai-xcơ, mọi việc Xtê-pan đều làm tốt. Nhưng mùa xuân năm ấy, Xtê-pan trở nên hư hỏng: anh ta vắng mặt trong các chuyến bay thường kỳ. Đây là khuyết điểm lớn mà trước kia chưa bao giờ anh mắc phải. Rồi lỗi nặng hơn nữa là anh ta không chịu giải thích nguyên nhân gây ra khuyết điểm. Xtê-pan bị phạt giam mấy ngày trong nhà giam của đơn vị.

Nhưng hình phạt nặng nề cũng không thức tỉnh được anh chàng phi công đang sa ngã này. Những khuyết điểm có ảnh hưởng trực tiếp đến kỷ luật quân nhân vẫn tiếp diễn. Xa-vin thường đến muộn trong các chuyến bay, một đôi khi anh ta còn đến tập trung trong trạng thái say rượu. Nhiều lần đồng chí chỉ huy biên đội và đồng chí chính trị viên nói chuyện với anh. Hành động của anh được đem ra cuộc họp thanh niên để mọi người phê phán. Nhưng vô hiệu. Xa-vin im lặng. Anh ta nhận khuyết điểm, nhưng nhất định không chịu giải thích về những khuyết điểm đó. Điều chủ yếu là càng ngày anh ta càng trở nên tồi tệ. Bạn bè anh ta nói rằng việc này có dính líu đến một người đàn bà. Nhưng chẳng ai biết rõ điều gì cả.

Hành vi của anh ta đã trở thành một vấn đề lớn. Người ta bàn về việc khai trừ anh ra khỏi quân đội. Bản thân Xa-vin đã làm cho việc này được thực hiện nhanh chóng. Khoảng một tháng trước khi Xa-vin gây gổ với Mi-rô-nốp ở "Đa-ri-an", tính vô kỷ luật của anh ta đã trở thành một tội lỗi lớn. Sự việc xảy ra như sau: ngày hôm ấy có một máy bay của biên đội không quân đậu trên sân bay thành phố. Xa-vin biết như vậy. Cái đó không có gì lạ, và nhiều người biết như thế. Xa-vin đã làm cách nào đó mò được vào sân bay, anh ta đã tìm cách chui được vào buồng lái. Nhưng, anh ta không chỉ vào một mình, mà với cả một phụ nữ nữa. Câu hỏi này chưa được giải đáp. Các nhân viên phục vụ trên sân bay đã tóm được Xa-vin đúng lúc anh ta đang nổ máy định lái chiếc máy bay chiến đấu vào đường băng.

Việc này rất nghiêm trọng, trường hợp như vậy chưa từng xảy ra bao giờ. Các nhân viên phục vụ trên sân bay hoảng hốt: họ bắt giữ Xa-vin (thực ra, anh ta cũng không có ý định chạy trốn), còn cô bạn đồng hành của anh ta thì lợi dụng lúc hỗn loạn đã tẩu thoát. Cô ta là ai, mọi người không biết, còn Xa-vin thì nhất định từ chối không chịu nói tên cô ta. Anh nhận tất cả khuyết điểm về mình, không chịu giải thích rõ về hành động điên rồ này. ""Có gì đâu, tôi định bay một chút, -- Xa-vin nói. -- Lâu nay tôi không được cất cánh nên thèm bay. Mà ở đây lại sẵn có máy bay..."

Anh ta không chịu nói thêm gì, cũng như không muốn thanh minh ngay cả khi anh ta biết rằng sự việc sẽ tiến triển theo hướng xấu: anh sẽ bị đem ra tòa án quân sự.

Quả thật, mới đầu người ta định đưa Xtê-pan ra tòa, nhưng sau lại thay đổi quyết định. Việc này được báo cáo lên chỉ huy cấp trên và để tôn trọng hương hồn và tên tuổi ông Xa-vin, người ta quyết định không đưa anh ra tòa nữa. Xtê-pan Xa-vin bị tước bỏ danh hiệu sĩ quan và bị đuổi ra khỏi hàng ngũ Quân đội Xô-viết. Kỷ luật chỉ hạn chế ở mức độ ấy.

Sau khi Xa-vin buộc phải xuất ngũ, các cán bộ chỉ huy và các đồng chí trong đơn vị đã đến thuyết phục anh ta, khuyên anh ta tỉnh ngộ và nghĩ đến tương lai. Nhưng vô ích, Xa-vin không thèm nghe ai, cũng không muốn nói chuyện với ai. Anh ta vẫn sống ở Crai-xcơ, cứ rượu chè be bét ở khách sạn "Đa-ri-an" và kiếm sống bằng cách chơi "bi-a". Anh ta là kiện tướng cừ khôi về tài chọc bi trong trò chơi "bi-a" này.

Đó là những tài liệu mới về Xtê-pan Xa-vin, cựu thượng úy không quân. Những tài liệu này Lu-ga-nốp vừa thu lượm được và chuẩn bị báo cáo với đại tá Xcơ-vô-re-xki.

Trong phần đầu bản báo cáo, khi Lu-ga-nốp vừa nói đến tên tuổi của bố Xa-vin và cho biết ông là Ủy viên Hội đồng quân sự quân đoàn, đã hy sinh ở Cuốc-xcơ, An-đrây Mi-rô-nốp nhận thấy Xcơ-vô-re-xki bỗng giật thót mình và mặt ông biến sắc.

"Đồng chí ấy làm sao vậy?" -- Mi-rô-nốp nghĩ. Nhưng Xcơ-vô-re-xki vẫn im lặng nghe, vẻ xúc động của ông không bộc lộ ra ngoài nữa. An-đrây mới đầu thấy lo ngại cho đại tá nhưng rồi cũng dần dần yên tâm.

Sau khi Lu-ga-nốp báo cáo xong, mọi người tự nhiên im lặng một lúc.

-- Phải, -- cuối cùng đại tá nói, cố nén tiếng thở dài, -- con trai của một người lính, một chiến sĩ cách mạng. Con trai của một chiến sĩ, một cán bộ chỉ huy... Có lẽ con trai tôi cũng như vậy chăng...

Lu-ga-nốp ngạc nhiên về trạng thái bất thường của đại tá, anh ngơ ngác nhìn Xcơ-vô-re-xki, rồi lại nhìn Mi-rô-nốp. An-đrây khẽ gật đầu ra hiệu cho anh: cậu cứ im lặng đừng có hỏi han gì cả. An-đrây cũng biết là con trai của đại tá Xcơ-vô-re-xki là một phi công có tài. Năm hai mươi tuổi đã chỉ huy một phi đội và đã hy sinh ở Béc-lin.

-- Sao, An-đrây I-va-nô-vích, -- Xcơ-vô-re-xki phá tan bầu không khí nặng nề. -- Cái tên Xéc-gây Xa-vin không nhắc nhở anh điều gì à? Ồ, nhưng anh làm sao mà biết được nhỉ? Vì lúc bấy giờ anh chưa đầy mười lăm tuổi...

-- Đồng chí nói sao? -- Mi-rô-nốp không hiểu. -- Lúc đó là bao giờ vậy?

-- Anh có nhớ khu rừng Bran-xcơ không? -- Đại tá hỏi. -- Chúng ta đến đó chiến đấu vào mùa xuân năm 1942. Lúc đó anh mới gia nhập đội du kích.

-- Vâng, tôi có nhớ, -- An-đrây ngập ngừng. -- Nhưng chuyện đó như thế nào cơ ạ?

-- Lúc bấy giờ có phái viên của bộ tư lệnh Hồng quân, "đồng chí Xéc-gây", đã bay từ "đất lớn" đến chỗ đơn vị chúng ta. Anh không nhớ à?

-- Có, -- An-đrây khẽ nói. -- Anh nhíu mày suy nghĩ.

-- Thế này nhé: họ của "đồng chí Xéc-gây" là Xa-vin. Xéc-gây I-va-nô-vích Xa-vin. Bây giờ thì anh hiểu chứ?

-- Đồng chí cho rằng bác Xa-vin, "đồng chí Xéc-gây" là bố của Xtê-pan Xa-vin này à? -- Mi-rô-nốp hỏi. -- Nhưng nếu chỉ là trùng tên thì sao?

-- Trùng tên thế nào được? -- Xcơ-vô-re-xki cay đắng mỉm cười, -- Xéc-gây I-va-nô-vích Xa-vin, "đồng chí Xéc-gây", Ủy viên Hội đồng quân sự đã hy sinh ở Cuốc-xcơ. Điều đó tôi nhớ mãi. Nhưng còn đứa con trai của đồng chí ấy... con trai đồng chí ấy thì tôi không biết...

-- Đúng, hoàn cảnh... -- Mi-rô-nốp buồn rầu nói, -- làm thế nào được?

-- "Làm thế nào, làm thế nào" -- Xcơ-vô-re-xki bỗng nghẹn ngào thốt lên. -- Anh không biết à? Cái thằng, đồ chó con! Như vậy không phải là đã xúc phạm đến thanh danh của bố nó ư? Về tội này có lột xác thằng mất dạy đó cũng còn chưa đủ...

Cố nén cơn tức giận, đại tá tiếp tục nhưng đã bình tĩnh hơn.

-- Chúng ta sẽ không ghi tội của thằng ranh con này để tưởng nhớ đến bố hắn. Tự hắn làm bậy thì hắn phải chịu. Nhưng tôi không thể tin rằng một đoàn viên thanh niên cộng sản, con trai của Xéc-gây Xa-vin lại bị nhầm lẫn với kẻ thù của Nhà nước Xô-viết. Có giết chết tôi cũng không tin. Chắc là con Vôi-xê-khốp-xcai-a lại quấn lấy hắn. Quấn lấy và lừa gạt hắn. Có lẽ chính hắn cũng không hiểu hắn đã bị lăn xuống vực sâu như thế nào? À, mà hiện giờ hắn ở đâu nhỉ? Vẫn ở đồn công an à?

-- Vâng ạ, -- Lu-ga-nốp nói. -- Hắn còn ngồi ở đồn sau khi đã tỉnh rượu.

-- Này, đưa hắn lại đây cho tôi. Tôi sẽ nói chuyện với hắn.

-- Đồng chí Ki-rin Pê-tơ-rô-vích, -- Mi-rô-nốp chen vào, -- có nên làm như vậy không? Vì đồng chí sẽ nói chuyện với hắn về Vôi-xê-khốp-xcai-a mà việc này là mạo hiểm. Có thể hắn sẽ đem chuyện này nói lại với cô ta, rằng Ủy ban an ninh nhà nước đang muốn biết cô ta là ai. Như vậy sẽ hỏng hết. Có lẽ đồng chí nên đến đồn công an. Ở đấy đồng chí sẽ nói chuyện có hơn không? Như thế có vẻ bình thường hơn.

-- Không, -- Xcơ-vô-re-xki dứt khoát trả lời. -- Tôi sẽ nói chuyện với hắn ở đây, ở tại đây. Anh tưởng rằng âm mưu lấy trộm máy bay chiến đấu là chuyện đùa đấy phỏng? Thế còn nói với hắn chuyện gì thì tôi tự khắc biết. Anh không phải lo. Chỉ cần một điều là anh ngồi yên ở phòng làm việc của mình và đừng ló đầu ra ngoài, đừng để chạm trán với hắn ở đâu đó ngoài hành lang. Nếu không thì đúng là sẽ hỏng hết.

Nửa giờ sau Lu-ga-nốp dẫn anh chàng Xa-vin râu tóc bù xù, đôi mắt sưng húp vì say rượu vào phòng làm việc của đại tá.

-- Đẹp nhỉ? -- Đại tá mỉa mai nói và nhìn Xa-vin chằm chặp. Lu-ga-nốp đi ra ngoài sau khi đã khép chặt cửa. Trong phòng chỉ còn lại hai người. -- Đẹp nhỉ? Cậu thử ngắm mình xem cậu giống ai? Mà lại là sĩ quan chiến đấu của Quân đội Liên-xô kia đấy. Một sĩ quan lái máy bay. Thật xấu hổ! Thật nhục nhã!

-- Xin lỗi, cái đó thì việc gì đến ông, -- Xa-vin kiêu căng ngẩng đầu lên. -- Tôi uống một chút mà các ông cũng rèn cho mười lăm ngày, lại còn lên lớp gì nữa. Cứ mặc tôi. Ông là ai, ông có quyền gì mà ăn nói với tôi như thế?

-- Có quyền gì à? -- Xcơ-vô-re-xki hỏi lại, giọng nói của ông tuy nghiêm khắc, nhưng đượm vẻ đau xót. -- Tôi có quyền là một đảng viên, được Đảng giao cho trách nhiệm đến đây bảo vệ an ninh cho nhân dân Liên-xô, cho những người Xô-viết, không để cho những hạng người như anh đâm đầu xuống hố khi bị vấp ngã. Tôi có quyền, vì đáng tuổi bố cậu, đã cùng kề vai sát cánh chiến đấu với bố cậu là Xéc-gây Xa-vin... -- giọng nói của đại tá run lên.

-- Ông, -- Xtê-pan chăm chú nhìn Xcơ-vô-re-xki, -- ông biết bố tôi à?

-- Bố anh, đồng chí Xéc-gây Xa-vin là bạn tôi, bạn chiến đấu của tôi. Tên tuổi của bố anh, những kỷ niệm về bố anh, đối với tôi thật là thiêng liêng. Còn anh? Anh là một thằng lêu lổng. Anh đã làm gì? Đã chọn con đường nào? Giá mà bố anh nhìn thấy anh bây giờ...

Xtê-pan cúi đầu suy nghĩ, so vai rụt cổ lại và im lặng.

-- Không, anh hãy nói cho tôi biết, -- Xcơ-vô-re-xki nghiêm khắc. -- Là con trai của Xéc-gây Xa-vin, một đảng viên bôn-sê-vích, anh đã tỏ ra là một người như thế nào? Anh sống trên đời này để làm gì? Vì cái gì? Thế nào? Sao lại im lặng? Trả lời đi! Hay là không đủ can đảm để nói lên sự thật?

Xa-vin rất lúng túng. Không, từ trước đến nay chưa có ai nói chuyện với anh như vậy. Đồng chí chỉ huy đơn vị, đồng chí chính trị viên cũng nói với nội dung như thế, nhưng họ không nói với anh theo cách này. Anh đã không trả lời các đồng chí ấy. Anh không muốn và đã không trả lời họ. Nhưng làm sao lại có thể không trả lời vị đại tá nghiêm khắc này, một người bạn gần gũi với bố anh? Làm sao có thể im lặng trước những câu hỏi mà ông đã nói lên với nỗi niềm đau xót.

Anh, Xtê-pan Xa-vin là ai vậy? Anh đang sống như thế nào và sống để làm gì? Anh, Xtê-pan là phi công. Phải, một phi công. Một phi công Xô-viết. Môi trường hoạt động của anh là ở không gian và anh là một người tốt. Mà không tốt sao được! Vì anh là một phi công xuất sắc. Ai dám phủ nhận điều đó! Thật vậy. Nhưng bây giờ anh có còn là phi công nữa đâu? Không. Bây giờ anh chẳng là ai cả. Không là ai mà cũng chẳng là cái gì. Anh đã bị tước bỏ danh hiệu sĩ quan và bị đuổi ra khỏi quân đội...

Nhưng, khoan đã! Anh, Xtê-pan Xa-vin, tự dưng lại không còn là phi công nữa ư? Sao vậy? Sao lại có chuyện này? Trong mấy tháng qua, kể từ khi sự nghiệp của anh sụp đổ, lần đầu tiên anh nhớ lại từng ngày, từng việc đã xảy ra như thế nào, tại sao... Từng lời, từng lời anh đã bày tỏ tấm lòng của mình với đồng chí đại tá, không ngần ngại gì cả. Anh miêu tả toàn bộ bức tranh về sự sa đọa của bản thân. Anh cảm thấy Xcơ-vô-re-xki như một người bạn -- một người bạn lớn tuổi và sáng suốt mà anh muốn thổ lộ tất cả, muốn tâm sự tất cả nỗi niềm đau khổ đã làm hại đời anh.

Tất cả bắt đầu từ đâu? Anh đã lao xuống dốc từ bao giờ và ở đâu? Chính ở đây, ở Crai-xcơ này! Vì sao vậy? Có phải vì anh đã phạm kỷ luật, vì những khuyết điểm anh đã mắc trước khi đến Crai-xcơ không? Không, không phải vì thế. Tuổi trẻ đôi khi hành động liều lĩnh. Nhưng đây không phải là liều lĩnh. Anh chưa bao giờ liều lĩnh trong khi bay. Việc này chắc là do nguyên nhân khác. Vì anh, Xtê-pan Xa-vin, lái máy bay rất giỏi. Anh có biệt tài về nhận xét năng lực của những chiếc máy bay chiến đấu mới. Với những chiếc máy bay đó, anh muốn làm nhiều việc, muốn tìm ra nhiều hình thức chiến đấu mới. Nhưng cũng có người trong số cán bộ chỉ huy làm việc theo nguyên tắc cố định, bảo thủ, đã coi việc này là một hành động liều lĩnh. Từ đó nảy ra những sự bất hòa. Anh bị buộc tội là không tôn trọng chức vụ và kinh nghiệm lâu năm của cán bộ chỉ huy. Nhưng bây giờ không phải là lúc nói chuyện đó. Nếu chỉ như thế thì đã không có chuyện!..

Tại thành phố này, tại Crai-xcơ, vào một buổi tối mùa xuân năm ngoái, trong Câu lạc bộ sĩ quan, Xtê-pan Xa-vin đã gặp một phụ nữ... Cô ta không đi một mình, mà cùng đi với một thiếu tá béo phị, có tật hay nấc. Với người này, cô ta đối xử suồng sã như với người thân. Nhưng khi thượng úy Xa-vin mời cô nhảy thì cô nhận lời ngay... và mọi sự đã bắt đầu từ đấy, từ buổi tối hôm đó.

Người con gái đó là ai? Cô ta là giáo viên tiếng Anh. Họ của cô ta là Vôi-xê-khốp-xcai-a, tên là An-na Ca-di-mi-rốp-na. Anh có thể nói những gì về cô ta nữa? Phải, có lẽ cũng không còn gì để nói nữa, nếu không nói thêm là cô ta rất thông minh sành sỏi, giả dối, tháo vát và rất đẹp. Chẳng hiểu sao, ngay từ phút đầu gặp gỡ anh đã bị mê hồn.

Trong khi nhảy, qua câu chuyện trao đổi, cô ta được biết Xa-vin là một phi công lái các loại máy bay mới. Vì sao anh lại nói với cô ta như vậy? Có gì đáng chú ý ở đây? Về việc anh là phi công thì có thể biết rõ qua quần áo mặc, còn về việc lái máy bay, mà lại là máy bay chiến đấu thì anh chỉ nói có một điều rằng đó là những máy bay mới. Không hiểu đồng chí đại tá có cho rằng Xtê-pan Xa-vin là người ba hoa không? Vì ngay cả với người mới gặp lần đầu anh đã nói về đặc điểm của máy bay chiến đấu, về những thiết bị kỹ thuật và tính chất của chúng.

Thế rồi sau này, khi người con gái đó không còn là "người phụ nữ mới quen biết" (thật vậy, anh cũng không phủ nhận rằng đã từ lâu cô ta đối với anh không còn là người mới quen biết nữa) thì lúc đó anh đã kể những gì với cô ta? Lúc đó hầu như anh cũng chẳng kể gì cả. Nếu có thì cũng rất ít. Nhưng tất cả những chuyện này rất phức tạp rối ren. Nếu đồng chí đại tá cho phép anh sẽ kể lại từ đầu.

Buổi tối hôm đó, khi Xtê-pan làm quen với Vôi-xê-khốp-xcai-a, anh đã dễ dàng hẹn hò với cô ta lần gặp gỡ tiếp theo. Sau đó một ngày, hai người lại gặp nhau và cứ như vậy... Từ lần gặp gỡ này tiếp đến lần gặp gỡ khác. Và mỗi lần gặp cô, anh càng cảm thấy mê hồn, không còn tự chủ được nữa. Anh có yêu cô ta không, và bây giờ yêu không? Thật khó nói... Tình cảm của anh giống như một sự cuồng si. Trong suốt mấy tháng, anh sống trong trạng thái mê mẩn. Đôi lúc anh cảm thấy như cô ta là cả cuộc đời anh, anh không thể sống thiếu cô ta được. Những lúc như vậy, cô ta chỉ cần nói một lời là anh có thể sẵn sàng đi ngay đến chỗ chết hoặc làm một điều gì tội lỗi, miễn sao thực hiện được ý thích của cô ta.

Cũng có... đôi khi anh cảm thấy căm thù cô ta. Đúng, anh căm thù cô ta. Tình yêu gì mà ngoài đau khổ, dày vò ra, chẳng đem lại cho đời anh một sự tốt đẹp nào? Còn cô ta thì sao? Cô ta có yêu anh không? Cũng thật khó nói. Đối với anh, Vôi-xê-khốp-xcai-a tỏ ra kiêu kỳ, nhưng Xa-vin biết rằng thực tế hoàn toàn không phải như vậy.

Tại sao? Sao anh biết? Rất đơn giản: anh có nhiều bằng chứng. Anh đã bắt gặp cô ta nhiều lần đi với những người đàn ông khác. Như cuộc chạm trán hôm qua trong hiệu ăn chẳng hạn, tay đàn ông đi cùng với cô ta là ai vậy? Rõ ràng là cô ta đang cần người này làm một việc gì đó, nên đã quyến rũ tay này bằng mọi cách mà cô ta vốn có khả năng thực hiện. Đúng là cô ta đã quyến rũ được hắn. Ai chứ Xa-vin thì không thể nhầm được, vì anh đã hiểu rõ cô ta. Cô ta mà đụng đến ai, người đó không thể thoát được... Đúng, nếu không phải thế thì tại sao trước khi xảy ra chuyện gây rối ở hiệu ăn một ngày, cô ta đã gọi Xtê-pan đến và nghiêm khắc cấm anh không được đến khách sạn "Đa-ri-an" tối mai, tại sao vậy?

Đồng chí nói rằng đây không phải bằng chứng ư? Hay là còn ít? Tôi xin đồng ý. Nhưng còn anh chàng thiếu tá mà Xtê-pan Xa-vin đã gặp đi với Vôi-xê-khốp-xcai-a ở Câu lạc bộ sĩ quan tối hôm đã lâu. Đồng chí cho rằng cô ta chỉ quen biết với y bình thường thôi ư? Không! Đừng tưởng thế. Sau này, khi giữa cô ta với Xa-vin có chuyện yêu đương, đồng chí cho rằng cô ta đã cắt đứt quan hệ với anh chàng thiếu tá rồi sao? Không đời nào! Cô ta vẫn tiếp tục! Và cho đến ngay cả bây giờ nữa. Đồng chí cho rằng...

Nhưng chưa phải hết. Sự việc chưa kết thúc ở anh chàng thiếu tá. Cô ta còn một người đàn ông nữa, một người dị tướng. Thật quả là một con người quái dị. Bộ mặt hắn rất đáng ghét, người cao gần hai mét, hai cánh tay dài ngoẵng. Hắn phụ trách điều vận các chuyến tàu chạy đường dài trên đường sắt Crai-xcơ -- Mát-xcơ-va. Họ hắn là Xê-mê-nốp -- I-van Pê-tơ-rô-vích Xê-mê-nốp. Tại sao Xa-vin lại biết? Cũng đơn giản thôi: anh đã theo dõi. Đúng, anh đã nhiều lần theo dõi Vôi-xê-khốp-xcai-a. Có một lần cô ta từ chối không gặp anh. Xa-vin đã nấp ở gần cửa ra vào ở nhà cô. Gần tối, cô ta đi từ trong nhà ra, rồi bắt đầu đi vòng qua các phố. Anh đi theo cô. Lúc đó anh lấy làm lạ, sao cô ta lại đi vòng các phố, nhưng sau đó anh đã hiểu. Cô ta mà lại đi hẹn hò gặp gỡ hạng người như Xê-mê-nốp thì thật là nhục nhã! Có lẽ vì vậy mà cô ta đã dấu mối quan hệ này!

Cô ta gặp Xê-mê-nốp trên một con đường nhỏ và vắng, gần ga. Hai người đi qua đường rồi chui vào một căn nhà nhỏ tồi tàn. Xtê-pan lúc đó định xông vào nhà bắt quả tang cô ta, nhưng anh đã trấn tĩnh được. Vôi-xê-khốp-xcai-a đã ở trong căn nhà đó bao lâu, anh không thể nói chính xác, nhưng không đến một tiếng đồng hồ. Sau đó cô ta từ trong nhà đi ra, như không có chuyện gì cả. Cô ta chăm chú nhìn quanh xem có ai theo dõi không, rồi mới bước đi. Xa-vin lần này không đi theo cô ta. Anh đứng lại. Anh đau khổ muốn tìm hiểu xem cô ta đã chạy theo ai, và ai sống trong căn nhà này.

Anh đứng đợi ở đấy cho tới khi tên đàn ông cao kều đi từ trong nhà ra. Hắn cũng nhìn quanh như Vôi-xê-khốp-xcai-a (sao hắn phải làm như vậy?) rồi hắn đi về phía ga. Xtê-pan đi theo hắn. Vì thế anh đã biết nơi làm việc và tên họ của hắn. Vôi-xê-khốp-xcai-a mà lại chọn loài người như hắn! Một con người quái đản. Một tên đàn ông dị tướng, cao lênh khênh mà lại có tật quen dùng tay trái nữa!

-- Sao, anh nói sao? -- Xcơ-vô-re-xki vội ngắt lời Xa-vin. -- Quen dùng tay trái à? Sao lại biết?

-- Chính tôi trông thấy. Tôi thấy hắn hút thuốc, hắn đã dùng tay trái để đánh diêm. Tôi nhìn thấy hết...

Đại tá xé một tờ giấy trong quyển sổ tay, rồi viết vội mấy dòng chữ, ông gọi người thư ký riêng bảo chuyển ngay mảnh giấy cho thiếu tá Mi-rô-nốp. Trong mảnh giấy viết: "I-van Pê-tơ-rô-vích Xê-mê-nốp, phụ trách điều vận các chuyến tàu chạy trên đường sắt Crai-xcơ, quan hệ với Vôi-xê-khốp-xcai-a. Phải điều tra ngay và thu thập tài liệu".

-- Vậy kết cục thế nào? -- Xcơ-vô-re-xki quay sang Xa-vin. -- Vôi-xê-khốp-xcai-a thương xót mọi người, trừ anh ra. Tại sao vậy? Anh giải thích điều đó thế nào? Mà tôi cũng chưa hiểu anh đấy. Rồi cuối cùng anh đối xử với cô ta như thế nào? Cô ta đóng vai trò gì trong cuộc sống riêng của anh? Vì lúc anh định lấy chiếc máy bay chiến đấu thì cô ta cùng đi với anh đến sân bay kia mà?

-- Chính cô ta, -- Xtê-pan buồn rầu nói, -- An-na Ca-di-mi-rốp-na...

-- Thế nào, chuyện đó xảy ra như thế nào? Nói đi, -- Xcơ-vô-re-xki giục.

-- Tôi có thể kể từ đầu chứ? -- Xa-vin rụt rè nói, và sau khi được sự đồng ý, anh lại tiếp tục câu chuyện.

Đúng, -- anh nói, -- đúng là như vậy. Vôi-xê-khốp-xcai-a không chiều theo ý anh. Tại sao? Chính anh cũng không biết. Không, cũng có đôi lúc cô ta đối với anh dịu dàng, trìu mến, anh đã nói đến điều này. Nhưng chỉ có thế thôi. Đôi khi anh cảm thấy cô ta quan tâm đến anh về một điểm nào đó, cần anh làm một việc gì đó. Vì vậy cô ta đã xử sự như thế này: nhốt anh vào cũi, đuổi đi thì không đuổi, nhưng đến gần thì không cho đến.

Tại sao anh lại cần thiết với cô ta? Anh đã nhiều lần ôm đầu suy nghĩ về việc này. Cũng có lúc anh nghi ngờ một cách ngấm ngầm nhưng rất khủng khiếp: nếu không phải cô ta cần đến anh, mà là công tác của anh, sự hiểu biết của anh về kỹ thuật quân sự hiện đại, về điều bí mật nhất trong những điều bí mật, thì sao? Nhưng không, không bao giờ cô ta hỏi thẳng anh về một điều gì cả. Cũng có lúc cô ta gợi chuyện về các vấn đề liên quan đến các chuyến bay của anh, liên quan đến thiết bị kỹ thuật trong các máy bay chiến đấu và đặc điểm bay của chúng. Nếu anh có kể điều gì thì cô ta chăm chú lắng nghe, mặc dầu theo anh nghĩ, những chuyện đó chả liên quan gì đến cô ta. Trong những lúc như vậy, cô ta tỏ ra rộng lượng đối với anh. Nhưng nếu anh có kể gì, thì thường kể về những cảm giác của anh trong khi bay. Khi anh ngừng nói, cô ta không gặng hỏi thêm nữa. Vì vậy anh đã gạt bỏ những nghi kỵ trong đầu óc và cố gắng không nghĩ tới. Một lần, vào một buổi tối bất hạnh, anh đã đến nhà cô ta trong trạng thái say rượu. Trong lúc nói chuyện, anh đã ba hoa về việc có một chiếc máy bay chiến đấu của đơn vị anh đang đậu trên sân bay dân dụng... "đồ ngu! -- Khi kể chuyện với cô, anh tức giận nói. -- Đồ bị thịt: ai lại để máy bay chiến đấu trên sân bay dân dụng bao giờ! Không biết ban chỉ huy để mắt đi đâu?"

Sao? Vì sao anh lại say rượu? Vì sao anh lại ba hoa với Vôi-xê-khốp-xcai-a về chiếc máy bay chiến đấu? Tại sao anh vẫn đi lại với Vôi-xê-khốp-xcai-a mà không cắt đứt quan hệ trong lúc mọi việc đều chẳng thuận lợi gì? Câu chuyện rắc rối chính là ở đấy! Anh cũng đã nói là hình như cô ta đã làm cho anh mê mẩn tâm thần. Khi anh ở bên cô ta thì có lúc anh muốn tự tay bóp cổ cô ta. Nhưng khi không có cô ta thì anh cảm thấy như không còn thiết sống nữa. Cô ta đối với anh dường như rất cần thiết, rất đẹp đẽ... Rồi anh lại hy vọng và lại lao đến với cô ta...

-- Vâng, câu chuyện trên sân bay là thế này: anh vừa kể cho An-na Ca-di-mi-rốp-na về chiếc máy bay, cô ta liền vội nói: "Xtê-pan, Xtê-pan. Trong đời em chưa bao giờ được ngồi trên máy bay chiến đấu cả. Anh yêu quý, chúng ta sẽ bay nhé? Anh còn ngại gì? Em đã biết kỷ luật trên sân bay. Nhưng chẳng có một ai biết việc này đâu. Chúng ta sẽ lượn một vòng trên bầu trời Crai-xcơ, anh sẽ cho em biết tài nghệ bay cao và sau đó thì quay về, được chứ?" Khi nói câu này, cô ta nhìn anh và nói với anh bằng giọng đặc biệt, khiến anh phải hiểu rằng: nếu làm theo Vôi-xê-khốp-xcai-a thì cô ta sẽ không từ chối anh điều gì cả... Nếu lúc bấy giờ anh tỉnh táo thì đã không xảy ra chuyện, nhưng anh lại đang say...đầu óc choáng váng...

Phải, chỉ vì say!.. Anh đã nghiện rượu cũng chỉ vì cô ta, vì đau khổ... Nhưng chính cô ta, An-na Ca-di-mi-rốp-na, lại quở trách anh về tội say rượu, thật là kỳ lạ! Thậm chí cô ta còn tránh xa anh khi anh bắt đầu nghiện ngập: cô ta luôn luôn bắt anh phải sống mẫu mực, không được hỗn xược với lãnh đạo. Cô ta làm ra vẻ quan tâm đến anh, nhưng thực ra điều đó nào có đi đến đâu. Bao giờ anh cũng chỉ ngồi ở nhà cô ta và cũng chỉ được nói chuyện.

Sao nữa? Rồi... buổi tối hôm ấy có chuyện gì đã xảy ra? Sau đó là tai họa vì anh đã nhận lời với cô ta. Anh không còn nhớ là hai người đã lọt vào sân bay như thế nào, đã làm cách nào để chui được vào buồng lái. Anh hành động một cách mơ hồ. Tất nhiên là việc bảo vệ trên sân bay rất kém. Quân ăn hại! Anh chợt tỉnh chỉ sau khi anh đã bắt đầu nổ máy và nhìn thấy bộ mặt nhăn rúm lại vì hoảng sợ của bác nhân viên già sau cánh cửa kính buồng lái. Một ý nghĩ thoáng hiện: "mình đang làm gì thế này?"

Và tất nhiên, anh đã tắt máy, rồi nhảy ra và giúp Vôi-xê-khốp-xcai-a nhảy ra khỏi buồng lái. Cô ta rít lên: "Đồ hèn nhát! Đồ đểu!.."

Tại sao lại là hèn nhát? Tại sao lại đểu? Không, anh không phải là thằng đểu. Xtê-pan Xa-vin đã làm ồn lên một chút để cho đội bảo vệ hướng về phía anh, anh tự nhận lấy nguy hiểm vào thân để giúp cô ta kịp chạy trốn. Khi cuộc điều tra bắt đầu, tất nhiên anh đã không hề nói đến tên cô ta. Vì sao vậy? Bởi vì anh có lỗi. Lỗi này là của anh. Cô ta có tội tình gì? Không có anh thì cô ta có thể làm gì được? Đó là tất cả câu chuyện đã xảy ra.

-- Ái chà, -- Xcơ-vô-re-xki lắc đầu, -- Anh hùng nhỉ? Nghĩa là trong cuộc điều tra, anh lại "tự nhận lấy nguy hiểm vào thân" phải không? Hừ, anh hùng thật...

Xtê-pan cúi đầu, đau khổ và im lặng.

-- Anh có nghĩ rằng, -- đại tá nói gay gắt. -- Anh đã trở thành một công cụ mù quáng trong tay Vôi-xê-khốp-xcai-a, và là người chuyên thực hiện ý đồ của cô ta không? Anh có nghĩ thế không? Và chính vì thế mà "đây là lỗi tại tôi", "tôi nhận lấy nguy hiểm vào thân", thật là hào hiệp! Sao mà quỷ không bắt anh đi cho rồi!

-- Xin lỗi, nhưng thế nào là "công cụ", thưa đồng chí đại tá, -- Xa-vin rụt rè hỏi. -- Tôi là người thực hiện những ý đồ gì? Chắc là đồng chí đã biết chuyện gì đó... Về An-na Ca-di-mi-rốp-na?

-- Tôi ấy à? Có lẽ cũng không biết gì hơn, ngoài những điều anh đã kể. Anh cho như thế còn là ít hay sao? Tôi nghĩ là không đơn giản, khi Vôi-xê-khốp-xcai-a can ngăn anh không được uống rượu, bắt anh phải có quan hệ tốt với lãnh đạo và cố giấu mọi người về quan hệ của cô ta với anh. Ồ! Không đơn giản đâu!.. Nhưng chưa phải là lúc nói chuyện đó. "Có biết" và "không biết"!.. Anh hãy nghĩ đến việc khác: anh đã đánh lạc hướng cuộc điều tra như thế nào? Vì không những anh đã chẳng giúp được việc gì, mà còn làm cho mọi việc rối tinh lên. "Tôi nhận lấy nguy hiểm vào thân"! Ái chà! Anh thấy rõ điều này chứ?

-- Tôi... tôi không hiểu sao tôi không nghĩ đến điều này, -- Xtê-pan lúng túng. -- Nên làm thế nào bây giờ?

-- Thế bây giờ anh định làm gì? Anh sẽ sống như thế nào? -- Xcơ-vô-re-xki trả lời bằng câu hỏi.

-- Quả thật tôi cũng chưa biết như thế nào. -- Xa-vin khoát tay nói. -- Tôi bị quẫn trí mất rồi. Chỉ còn một cách kết liễu...

-- Sao, lại định nhả đạn vào đầu à? -- Xcơ-vô-re-xki hỏi, vẻ giận dữ và chế nhạo.

-- Đồng chí đừng cười tôi. -- Xa-vin khẩn khoản nói. -- Nhưng, thật là tôi không còn lối thoát nào nữa.

-- Có gì mà cười, anh chẳng đổ tội cho ai được: thân làm tội đời. Bây giờ anh hãy nói xem, nhưng phải thành thật, hiểu không? -- Cô ả Vôi-xê-khốp-xcai-a ấy là ai? Hiểu không? Hay là anh lại định chạy đến với cô ta?

-- Không, -- Xa-vin khẳng định nói. -- Từ nay tôi sẽ không đến với cô ta nữa. Nếu cần, tôi sẽ không đến nữa!

-- "Nếu cần" có nghĩa là thế nào? -- Đại tá ngắt lời. -- Bản thân anh thấy thế nào? Việc này, cháu ạ, cháu phải tự quyết định. Không nên dựa vào kẻ khác. -- Đại tá bỗng thay đổi cách xưng hô.

Xa-vin đứng dậy.

-- Đồng chí đại tá... Tôi thề trước vong linh bố... -- Xa-vin nói, nước mắt vòng quanh. -- Đồng chí cho phép tôi ra về?

-- Khoan đã, khoan đã. Anh đi đâu?

-- Đến đơn vị, tất nhiên là đến gặp ban chỉ huy. Tôi sẽ kể hết mọi chuyện xảy ra... rồi... rồi... Tôi sẽ xin làm bất cứ việc gì... Tại sân bay... -- Giọng Xtê-pan run lên. -- Làm công nhân khuân vác hay làm khoán cũng được.

-- Anh lại định tỏ ra anh hùng đấy phỏng? -- Xcơ-vô-re-xki nghiêm nghị nói. -- Mọi người hãy xem đây này, tôi là một người đau khổ, tôi đang ăn năn hối lỗi. Tôi sẵn sàng làm những công việc thấp kém, nặng nhọc đây!

-- Sao đồng chí lại nói thế? Tôi còn biết đi đâu ngoài cái sân bay ra nữa? Nếu như tôi không được bay trên trời, thì cũng được ở gần đấy. Sân bay là vị trí của tôi. Tôi coi đồng chí như...như bố tôi, mà đồng chí...

-- Đồ ngốc, thật là ngốc. -- Đại tá ngắt lời. -- Ngồi xuống. Cầm lấy giấy, viết đi.

-- Viết gì cơ ạ? -- Xtê-pan rụt rè hỏi và ngồi xuống ghế. -- Gửi đi đâu ạ?

-- Bức thư thứ nhất. Anh trình bày rõ ràng tỷ mỉ những việc xảy ra trên sân bay. Giải thích tại sao trước đây, trong cuộc điều tra, anh lại giấu việc này. Anh viết cho tôi. Đề tên tôi. Kính gửi cục trưởng Cục an ninh nhà nước tỉnh Crai-xcơ.

-- Thế ra đồng chí... đồng chí là cục trưởng Cục an ninh nhà nước à?

-- Phải. Bức thứ hai: kính gửi Bộ tư lệnh các lực lượng không quân. Bản tự kiểm điểm. Anh viết rằng anh đã hoàn toàn thấy rõ khuyết điểm của mình, v...v...Tóm lại là anh nên viết những điều mà anh thấy cần thiết. Tôi sẽ không góp ý. Cần lưu ý một điểm là trong bản này sẽ không nói nhiều đến Vôi-xê-khốp-xcai-a. Phải trình bày hoàn cảnh có liên quan đến những hành động của anh, nói rằng anh đã báo cáo đầy đủ với các cơ quan an ninh nhà nước. Lấy tôi làm chứng. Rõ chưa?

-- Rõ. Nhưng... nhưng...có nên như vậy không? Tôi viết thư cho Bộ tư lệnh không quân để làm gì? Đồng chí nói đúng: tôi có lỗi thì tôi phải chịu. Vậy sao tôi lại lấy đồng chí để làm chứng? Đồng chí hầu như chưa quen biết tôi.

-- Đúng, tôi chưa quen biết anh, nhưng tôi biết Xéc-gây Xa-vin. Tôi không thể bỏ rơi con trai của bạn trong lúc hoạn nạn. Và bác nghĩ cách lôi cháu ra khỏi vũng bùn mà cháu đã ngu ngốc lăn vào. Bác phải lôi cháu ra...

-- Đồng chí đại tá, -- Xtê-pan Xa-vin nức nở... -- Đồng chí đại tá...

-- Thôi, thôi. Viết đi...

Khi cả hai bức thư đã viết xong, đại tá Xcơ-vô-re-xki chăm chú đọc lại...

-- Được, -- ông nói với Xa-vin, -- bây giờ anh có thể về được. Hãy đến gặp đồng chí chỉ huy đơn vị báo cáo là anh đã nhận rõ khuyết điểm của mình, và đã viết bản kiểm điểm gửi lên Bộ tư lệnh. Tất nhiên cũng cần phải kể là đã viết gì trong bản kiểm điểm đó. Anh nói là anh vừa ở Cục an ninh nhà nước về. Nhưng còn bức thư anh gửi cho tôi thì không cần phải trình bày cặn kẽ. Nếu đồng chí chỉ huy hay đồng chí chính trị viên có cần hỏi gì thì cứ gọi điện thẳng cho tôi. Hiểu chưa?

-- Hiểu rồi, thưa đồng chí đại tá. Tôi rất hiểu đồng chí.

-- Còn một vấn đề nữa: từ nay trở đi, anh định đối xử với Vôi-xê-khốp-xcai-a như thế nào?

-- Xin đồng chí đừng nhắc đến chuyện đó nữa, -- Xa-vin khẩn khoản nói. -- Tôi không muốn biết gì thêm về cô ta. Có gặp cô ta ngoài đường, tôi cũng không đến gần nữa.

-- Như vậy thật vô ích, -- Xcơ-vô-re-xki thong thả nói. -- Việc đó tất nhiên là dễ thôi, nhưng tôi muốn tin rằng anh có thể làm được một việc khó hơn...

-- Việc khó hơn? -- Xa-vin nhắc lại. -- Tôi chưa hiểu, thưa đồng chí đại tá.

-- Anh hãy nghe rồi sẽ hiểu. Anh có nói rằng đôi khi Vôi-xê-khốp-xcai-a làm cho anh nghi ngờ, phải không?

-- Vâng, thưa đồng chí đại tá, tôi có nói vậy.

-- Anh có biết rằng nghi ngờ là một điều xấu, rất xấu và rất nguy hiểm không? Sự nghi ngờ không phù hợp với chúng ta, những con người Xô-viết. Nghi ngờ là gì? Là khi người ta không tin vào những con người hoặc một người nào đó mà không có lý do chính đáng. Nhưng theo những điều anh kể về Vôi-xê-khốp-xcai-a thì có quá nhiều lý do để theo dõi cô ta. Tôi nhấn mạnh là chỉ theo dõi thôi, chứ không hơn. Cần làm như vậy là do cảnh giác. Cảnh giác chứ không phải là nghi ngờ. Hiểu chưa?

Xa-vin im lặng gật đầu.

-- Anh thử nghĩ xem, -- Xcơ-vô-re-xki tiếp tục, -- thế này nhé, bỗng dưng anh cắt đứt quan hệ với cô ta mà chẳng giải thích lý do gì cả. Anh gặp cô ta mà không chào hỏi gì cả. Anh thử nghĩ xem, như vậy không làm cô ta ngạc nhiên và nghi ngờ hay sao?

-- Có lẽ đồng chí nói đúng, -- Xa-vin tán thành. -- Tất nhiên, cô ta sẽ ngạc nhiên.

-- Thấy chưa, -- đại tá nói, -- cho nên không việc gì phải cắt đứt quan hệ với cô ta. Nhưng cũng đừng chạy theo cô ta như trước nữa. Nếu có gặp cô ta thì cứ làm như không có việc gì xảy ra cả. Có làm được thế không?

-- Thưa đồng chí đại tá, nếu cần thì tôi làm được.

-- Cần đấy. Chính anh cũng chưa hiểu cần đến mức độ nào. Tất nhiên là anh phải sáng suốt. Đừng có hỏi han cô ta điều gì. Hãy coi chừng! Nhưng phải nhận xét tất cả. Nếu có gì lạ, khả nghi, thì đến gặp tôi ngay. Rõ chưa?

-- Rõ, -- Xtê-pan khẳng định.

-- Có làm được không? Nhiệm vụ có vừa sức không?

-- Thưa đồng chí đại tá, tôi đã nói là: nếu cần thì...

-- Rất tốt! Thôi bây giờ có lẽ xong rồi, cháu có thể về.

-- Đồng chí đại tá, xin cảm ơn đồng chí. -- Xa-vin cảm động nói và bước vội ra khỏi phòng


Tìm kiếm với từ khoá:

CH­ƯƠNG 22

Lần này, Va-xi-li Nhi-cô-lai-ê-vích thật gặp may bất ngờ. Gần sáng hôm sau, khi anh cùng Mi-rô-nốp đến gặp đại tá, thì anh đã thu được một số tài liệu về Xa-vin.

Xa-vin Xtê-pan Xéc-gây-ê-vích, hai mươi sáu tuổi, sinh ở Ki-ép, trong gia đình một cán bộ cao cấp của Đảng. Bố anh ra mặt trận ngay từ đầu chiến tranh. Mùa hè năm 1943 Xéc-gây I-va-nô-vích Xa-vin, ủy viên Hội đồng quân sự của quân đoàn đóng ở vùng cánh cung Cuốc-xcơ, đã hy sinh trong trận chiến đấu với bọn phát-xít. Mẹ Xtê-pan, cho đến nay vẫn công tác ở một Đảng ủy khu thuộc Thành ủy Ki-ép...

Tuổi trẻ của Xtê-pan đã bị chiến tranh vùi dập: bom đạn, sơ tán, những khó khăn thiếu thốn, bố bị hy sinh... Xtê-pan căm thù sâu sắc bọn phát-xít, căm thù sâu sắc những kẻ đe dọa nền tự do, độc lập của Tổ quốc mình.

Sau khi tốt nghiệp phổ thông, Xtê-pan vào trường không quân và trở thành phi công. Cách đây khoảng một năm rưỡi, đơn vị không quân của thượng úy Xtê-pan đã đến đóng ở Crai-xcơ.

Trong đơn vị có nhiều ý kiến khác nhau về Xtê-pan. Một số thì khen anh là con người dũng cảm, thẳng thắn, là một đồng chí đáng tin cậy. Số khác thì chê anh vì tính vô kỷ luật, về tác phong càn quấy, về tính phóng đãng mà đặc biệt anh ta thể hiện rất rõ trong thời gian gần đây. Nhưng mọi người đều thống nhất với nhau rằng: Xtê-pan là một phi công xuất sắc, anh được đặt danh hiệu là "thần đồng". Chính vì thế mà sự việc mới đây của thượng úy Xtê-pan đã làm cho các đồng chí trong đơn vị và ban lãnh đạo đau lòng. Nhưng hiện nay anh ta không còn là thượng úy nữa...

Có lẽ đã từ lâu Xa-vin không tuân thủ kỷ luật. Trong giấy chứng nhận về quá trình công tác của anh, bên cạnh những nhận xét tốt về các chuyến bay xuất sắc, về các buổi tập luyện oanh tạc, về nhiệm vụ chỉ huy phức tạp, cũng có cả nhiều vụ kỷ luật nữa. Xa-vin đã nhiều lần vi phạm kỷ luật bay, hỗn xược với cấp chỉ huy trực tiếp, hay tranh cãi với mọi người. Nhưng trước khi đơn vị chuyển về Crai-xcơ, những khuyết điểm của Xtê-pan Xa-vin không đến nỗi nặng lắm, hơn nữa những vụ vi phạm ngày càng giảm bớt. Xtê-pan trưởng thành và trở nên chín chắn hơn. Tưởng chừng sẽ không còn xảy ra chuyện gì nữa, nhưng tai họa vẫn cứ đến.

Thời gian đầu, sau khi đơn vị của Xa-vin chuyển đến Crai-xcơ, mọi việc Xtê-pan đều làm tốt. Nhưng mùa xuân năm ấy, Xtê-pan trở nên hư hỏng: anh ta vắng mặt trong các chuyến bay thường kỳ. Đây là khuyết điểm lớn mà trước kia chưa bao giờ anh mắc phải. Rồi lỗi nặng hơn nữa là anh ta không chịu giải thích nguyên nhân gây ra khuyết điểm. Xtê-pan bị phạt giam mấy ngày trong nhà giam của đơn vị.

Nhưng hình phạt nặng nề cũng không thức tỉnh được anh chàng phi công đang sa ngã này. Những khuyết điểm có ảnh hưởng trực tiếp đến kỷ luật quân nhân vẫn tiếp diễn. Xa-vin thường đến muộn trong các chuyến bay, một đôi khi anh ta còn đến tập trung trong trạng thái say rượu. Nhiều lần đồng chí chỉ huy biên đội và đồng chí chính trị viên nói chuyện với anh. Hành động của anh được đem ra cuộc họp thanh niên để mọi người phê phán. Nhưng vô hiệu. Xa-vin im lặng. Anh ta nhận khuyết điểm, nhưng nhất định không chịu giải thích về những khuyết điểm đó. Điều chủ yếu là càng ngày anh ta càng trở nên tồi tệ. Bạn bè anh ta nói rằng việc này có dính líu đến một người đàn bà. Nhưng chẳng ai biết rõ điều gì cả.

Hành vi của anh ta đã trở thành một vấn đề lớn. Người ta bàn về việc khai trừ anh ra khỏi quân đội. Bản thân Xa-vin đã làm cho việc này được thực hiện nhanh chóng. Khoảng một tháng trước khi Xa-vin gây gổ với Mi-rô-nốp ở "Đa-ri-an", tính vô kỷ luật của anh ta đã trở thành một tội lỗi lớn. Sự việc xảy ra như sau: ngày hôm ấy có một máy bay của biên đội không quân đậu trên sân bay thành phố. Xa-vin biết như vậy. Cái đó không có gì lạ, và nhiều người biết như thế. Xa-vin đã làm cách nào đó mò được vào sân bay, anh ta đã tìm cách chui được vào buồng lái. Nhưng, anh ta không chỉ vào một mình, mà với cả một phụ nữ nữa. Câu hỏi này chưa được giải đáp. Các nhân viên phục vụ trên sân bay đã tóm được Xa-vin đúng lúc anh ta đang nổ máy định lái chiếc máy bay chiến đấu vào đường băng.

Việc này rất nghiêm trọng, trường hợp như vậy chưa từng xảy ra bao giờ. Các nhân viên phục vụ trên sân bay hoảng hốt: họ bắt giữ Xa-vin (thực ra, anh ta cũng không có ý định chạy trốn), còn cô bạn đồng hành của anh ta thì lợi dụng lúc hỗn loạn đã tẩu thoát. Cô ta là ai, mọi người không biết, còn Xa-vin thì nhất định từ chối không chịu nói tên cô ta. Anh nhận tất cả khuyết điểm về mình, không chịu giải thích rõ về hành động điên rồ này. ""Có gì đâu, tôi định bay một chút, -- Xa-vin nói. -- Lâu nay tôi không được cất cánh nên thèm bay. Mà ở đây lại sẵn có máy bay..."

Anh ta không chịu nói thêm gì, cũng như không muốn thanh minh ngay cả khi anh ta biết rằng sự việc sẽ tiến triển theo hướng xấu: anh sẽ bị đem ra tòa án quân sự.

Quả thật, mới đầu người ta định đưa Xtê-pan ra tòa, nhưng sau lại thay đổi quyết định. Việc này được báo cáo lên chỉ huy cấp trên và để tôn trọng hương hồn và tên tuổi ông Xa-vin, người ta quyết định không đưa anh ra tòa nữa. Xtê-pan Xa-vin bị tước bỏ danh hiệu sĩ quan và bị đuổi ra khỏi hàng ngũ Quân đội Xô-viết. Kỷ luật chỉ hạn chế ở mức độ ấy.

Sau khi Xa-vin buộc phải xuất ngũ, các cán bộ chỉ huy và các đồng chí trong đơn vị đã đến thuyết phục anh ta, khuyên anh ta tỉnh ngộ và nghĩ đến tương lai. Nhưng vô ích, Xa-vin không thèm nghe ai, cũng không muốn nói chuyện với ai. Anh ta vẫn sống ở Crai-xcơ, cứ rượu chè be bét ở khách sạn "Đa-ri-an" và kiếm sống bằng cách chơi "bi-a". Anh ta là kiện tướng cừ khôi về tài chọc bi trong trò chơi "bi-a" này.

Đó là những tài liệu mới về Xtê-pan Xa-vin, cựu thượng úy không quân. Những tài liệu này Lu-ga-nốp vừa thu lượm được và chuẩn bị báo cáo với đại tá Xcơ-vô-re-xki.

Trong phần đầu bản báo cáo, khi Lu-ga-nốp vừa nói đến tên tuổi của bố Xa-vin và cho biết ông là Ủy viên Hội đồng quân sự quân đoàn, đã hy sinh ở Cuốc-xcơ, An-đrây Mi-rô-nốp nhận thấy Xcơ-vô-re-xki bỗng giật thót mình và mặt ông biến sắc.

"Đồng chí ấy làm sao vậy?" -- Mi-rô-nốp nghĩ. Nhưng Xcơ-vô-re-xki vẫn im lặng nghe, vẻ xúc động của ông không bộc lộ ra ngoài nữa. An-đrây mới đầu thấy lo ngại cho đại tá nhưng rồi cũng dần dần yên tâm.

Sau khi Lu-ga-nốp báo cáo xong, mọi người tự nhiên im lặng một lúc.

-- Phải, -- cuối cùng đại tá nói, cố nén tiếng thở dài, -- con trai của một người lính, một chiến sĩ cách mạng. Con trai của một chiến sĩ, một cán bộ chỉ huy... Có lẽ con trai tôi cũng như vậy chăng...

Lu-ga-nốp ngạc nhiên về trạng thái bất thường của đại tá, anh ngơ ngác nhìn Xcơ-vô-re-xki, rồi lại nhìn Mi-rô-nốp. An-đrây khẽ gật đầu ra hiệu cho anh: cậu cứ im lặng đừng có hỏi han gì cả. An-đrây cũng biết là con trai của đại tá Xcơ-vô-re-xki là một phi công có tài. Năm hai mươi tuổi đã chỉ huy một phi đội và đã hy sinh ở Béc-lin.

-- Sao, An-đrây I-va-nô-vích, -- Xcơ-vô-re-xki phá tan bầu không khí nặng nề. -- Cái tên Xéc-gây Xa-vin không nhắc nhở anh điều gì à? Ồ, nhưng anh làm sao mà biết được nhỉ? Vì lúc bấy giờ anh chưa đầy mười lăm tuổi...

-- Đồng chí nói sao? -- Mi-rô-nốp không hiểu. -- Lúc đó là bao giờ vậy?

-- Anh có nhớ khu rừng Bran-xcơ không? -- Đại tá hỏi. -- Chúng ta đến đó chiến đấu vào mùa xuân năm 1942. Lúc đó anh mới gia nhập đội du kích.

-- Vâng, tôi có nhớ, -- An-đrây ngập ngừng. -- Nhưng chuyện đó như thế nào cơ ạ?

-- Lúc bấy giờ có phái viên của bộ tư lệnh Hồng quân, "đồng chí Xéc-gây", đã bay từ "đất lớn" đến chỗ đơn vị chúng ta. Anh không nhớ à?

-- Có, -- An-đrây khẽ nói. -- Anh nhíu mày suy nghĩ.

-- Thế này nhé: họ của "đồng chí Xéc-gây" là Xa-vin. Xéc-gây I-va-nô-vích Xa-vin. Bây giờ thì anh hiểu chứ?

-- Đồng chí cho rằng bác Xa-vin, "đồng chí Xéc-gây" là bố của Xtê-pan Xa-vin này à? -- Mi-rô-nốp hỏi. -- Nhưng nếu chỉ là trùng tên thì sao?

-- Trùng tên thế nào được? -- Xcơ-vô-re-xki cay đắng mỉm cười, -- Xéc-gây I-va-nô-vích Xa-vin, "đồng chí Xéc-gây", Ủy viên Hội đồng quân sự đã hy sinh ở Cuốc-xcơ. Điều đó tôi nhớ mãi. Nhưng còn đứa con trai của đồng chí ấy... con trai đồng chí ấy thì tôi không biết...

-- Đúng, hoàn cảnh... -- Mi-rô-nốp buồn rầu nói, -- làm thế nào được?

-- "Làm thế nào, làm thế nào" -- Xcơ-vô-re-xki bỗng nghẹn ngào thốt lên. -- Anh không biết à? Cái thằng, đồ chó con! Như vậy không phải là đã xúc phạm đến thanh danh của bố nó ư? Về tội này có lột xác thằng mất dạy đó cũng còn chưa đủ...

Cố nén cơn tức giận, đại tá tiếp tục nhưng đã bình tĩnh hơn.

-- Chúng ta sẽ không ghi tội của thằng ranh con này để tưởng nhớ đến bố hắn. Tự hắn làm bậy thì hắn phải chịu. Nhưng tôi không thể tin rằng một đoàn viên thanh niên cộng sản, con trai của Xéc-gây Xa-vin lại bị nhầm lẫn với kẻ thù của Nhà nước Xô-viết. Có giết chết tôi cũng không tin. Chắc là con Vôi-xê-khốp-xcai-a lại quấn lấy hắn. Quấn lấy và lừa gạt hắn. Có lẽ chính hắn cũng không hiểu hắn đã bị lăn xuống vực sâu như thế nào? À, mà hiện giờ hắn ở đâu nhỉ? Vẫn ở đồn công an à?

-- Vâng ạ, -- Lu-ga-nốp nói. -- Hắn còn ngồi ở đồn sau khi đã tỉnh rượu.

-- Này, đưa hắn lại đây cho tôi. Tôi sẽ nói chuyện với hắn.

-- Đồng chí Ki-rin Pê-tơ-rô-vích, -- Mi-rô-nốp chen vào, -- có nên làm như vậy không? Vì đồng chí sẽ nói chuyện với hắn về Vôi-xê-khốp-xcai-a mà việc này là mạo hiểm. Có thể hắn sẽ đem chuyện này nói lại với cô ta, rằng Ủy ban an ninh nhà nước đang muốn biết cô ta là ai. Như vậy sẽ hỏng hết. Có lẽ đồng chí nên đến đồn công an. Ở đấy đồng chí sẽ nói chuyện có hơn không? Như thế có vẻ bình thường hơn.

-- Không, -- Xcơ-vô-re-xki dứt khoát trả lời. -- Tôi sẽ nói chuyện với hắn ở đây, ở tại đây. Anh tưởng rằng âm mưu lấy trộm máy bay chiến đấu là chuyện đùa đấy phỏng? Thế còn nói với hắn chuyện gì thì tôi tự khắc biết. Anh không phải lo. Chỉ cần một điều là anh ngồi yên ở phòng làm việc của mình và đừng ló đầu ra ngoài, đừng để chạm trán với hắn ở đâu đó ngoài hành lang. Nếu không thì đúng là sẽ hỏng hết.

Nửa giờ sau Lu-ga-nốp dẫn anh chàng Xa-vin râu tóc bù xù, đôi mắt sưng húp vì say rượu vào phòng làm việc của đại tá.

-- Đẹp nhỉ? -- Đại tá mỉa mai nói và nhìn Xa-vin chằm chặp. Lu-ga-nốp đi ra ngoài sau khi đã khép chặt cửa. Trong phòng chỉ còn lại hai người. -- Đẹp nhỉ? Cậu thử ngắm mình xem cậu giống ai? Mà lại là sĩ quan chiến đấu của Quân đội Liên-xô kia đấy. Một sĩ quan lái máy bay. Thật xấu hổ! Thật nhục nhã!

-- Xin lỗi, cái đó thì việc gì đến ông, -- Xa-vin kiêu căng ngẩng đầu lên. -- Tôi uống một chút mà các ông cũng rèn cho mười lăm ngày, lại còn lên lớp gì nữa. Cứ mặc tôi. Ông là ai, ông có quyền gì mà ăn nói với tôi như thế?

-- Có quyền gì à? -- Xcơ-vô-re-xki hỏi lại, giọng nói của ông tuy nghiêm khắc, nhưng đượm vẻ đau xót. -- Tôi có quyền là một đảng viên, được Đảng giao cho trách nhiệm đến đây bảo vệ an ninh cho nhân dân Liên-xô, cho những người Xô-viết, không để cho những hạng người như anh đâm đầu xuống hố khi bị vấp ngã. Tôi có quyền, vì đáng tuổi bố cậu, đã cùng kề vai sát cánh chiến đấu với bố cậu là Xéc-gây Xa-vin... -- giọng nói của đại tá run lên.

-- Ông, -- Xtê-pan chăm chú nhìn Xcơ-vô-re-xki, -- ông biết bố tôi à?

-- Bố anh, đồng chí Xéc-gây Xa-vin là bạn tôi, bạn chiến đấu của tôi. Tên tuổi của bố anh, những kỷ niệm về bố anh, đối với tôi thật là thiêng liêng. Còn anh? Anh là một thằng lêu lổng. Anh đã làm gì? Đã chọn con đường nào? Giá mà bố anh nhìn thấy anh bây giờ...

Xtê-pan cúi đầu suy nghĩ, so vai rụt cổ lại và im lặng.

-- Không, anh hãy nói cho tôi biết, -- Xcơ-vô-re-xki nghiêm khắc. -- Là con trai của Xéc-gây Xa-vin, một đảng viên bôn-sê-vích, anh đã tỏ ra là một người như thế nào? Anh sống trên đời này để làm gì? Vì cái gì? Thế nào? Sao lại im lặng? Trả lời đi! Hay là không đủ can đảm để nói lên sự thật?

Xa-vin rất lúng túng. Không, từ trước đến nay chưa có ai nói chuyện với anh như vậy. Đồng chí chỉ huy đơn vị, đồng chí chính trị viên cũng nói với nội dung như thế, nhưng họ không nói với anh theo cách này. Anh đã không trả lời các đồng chí ấy. Anh không muốn và đã không trả lời họ. Nhưng làm sao lại có thể không trả lời vị đại tá nghiêm khắc này, một người bạn gần gũi với bố anh? Làm sao có thể im lặng trước những câu hỏi mà ông đã nói lên với nỗi niềm đau xót.

Anh, Xtê-pan Xa-vin là ai vậy? Anh đang sống như thế nào và sống để làm gì? Anh, Xtê-pan là phi công. Phải, một phi công. Một phi công Xô-viết. Môi trường hoạt động của anh là ở không gian và anh là một người tốt. Mà không tốt sao được! Vì anh là một phi công xuất sắc. Ai dám phủ nhận điều đó! Thật vậy. Nhưng bây giờ anh có còn là phi công nữa đâu? Không. Bây giờ anh chẳng là ai cả. Không là ai mà cũng chẳng là cái gì. Anh đã bị tước bỏ danh hiệu sĩ quan và bị đuổi ra khỏi quân đội...

Nhưng, khoan đã! Anh, Xtê-pan Xa-vin, tự dưng lại không còn là phi công nữa ư? Sao vậy? Sao lại có chuyện này? Trong mấy tháng qua, kể từ khi sự nghiệp của anh sụp đổ, lần đầu tiên anh nhớ lại từng ngày, từng việc đã xảy ra như thế nào, tại sao... Từng lời, từng lời anh đã bày tỏ tấm lòng của mình với đồng chí đại tá, không ngần ngại gì cả. Anh miêu tả toàn bộ bức tranh về sự sa đọa của bản thân. Anh cảm thấy Xcơ-vô-re-xki như một người bạn -- một người bạn lớn tuổi và sáng suốt mà anh muốn thổ lộ tất cả, muốn tâm sự tất cả nỗi niềm đau khổ đã làm hại đời anh.

Tất cả bắt đầu từ đâu? Anh đã lao xuống dốc từ bao giờ và ở đâu? Chính ở đây, ở Crai-xcơ này! Vì sao vậy? Có phải vì anh đã phạm kỷ luật, vì những khuyết điểm anh đã mắc trước khi đến Crai-xcơ không? Không, không phải vì thế. Tuổi trẻ đôi khi hành động liều lĩnh. Nhưng đây không phải là liều lĩnh. Anh chưa bao giờ liều lĩnh trong khi bay. Việc này chắc là do nguyên nhân khác. Vì anh, Xtê-pan Xa-vin, lái máy bay rất giỏi. Anh có biệt tài về nhận xét năng lực của những chiếc máy bay chiến đấu mới. Với những chiếc máy bay đó, anh muốn làm nhiều việc, muốn tìm ra nhiều hình thức chiến đấu mới. Nhưng cũng có người trong số cán bộ chỉ huy làm việc theo nguyên tắc cố định, bảo thủ, đã coi việc này là một hành động liều lĩnh. Từ đó nảy ra những sự bất hòa. Anh bị buộc tội là không tôn trọng chức vụ và kinh nghiệm lâu năm của cán bộ chỉ huy. Nhưng bây giờ không phải là lúc nói chuyện đó. Nếu chỉ như thế thì đã không có chuyện!..

Tại thành phố này, tại Crai-xcơ, vào một buổi tối mùa xuân năm ngoái, trong Câu lạc bộ sĩ quan, Xtê-pan Xa-vin đã gặp một phụ nữ... Cô ta không đi một mình, mà cùng đi với một thiếu tá béo phị, có tật hay nấc. Với người này, cô ta đối xử suồng sã như với người thân. Nhưng khi thượng úy Xa-vin mời cô nhảy thì cô nhận lời ngay... và mọi sự đã bắt đầu từ đấy, từ buổi tối hôm đó.

Người con gái đó là ai? Cô ta là giáo viên tiếng Anh. Họ của cô ta là Vôi-xê-khốp-xcai-a, tên là An-na Ca-di-mi-rốp-na. Anh có thể nói những gì về cô ta nữa? Phải, có lẽ cũng không còn gì để nói nữa, nếu không nói thêm là cô ta rất thông minh sành sỏi, giả dối, tháo vát và rất đẹp. Chẳng hiểu sao, ngay từ phút đầu gặp gỡ anh đã bị mê hồn.

Trong khi nhảy, qua câu chuyện trao đổi, cô ta được biết Xa-vin là một phi công lái các loại máy bay mới. Vì sao anh lại nói với cô ta như vậy? Có gì đáng chú ý ở đây? Về việc anh là phi công thì có thể biết rõ qua quần áo mặc, còn về việc lái máy bay, mà lại là máy bay chiến đấu thì anh chỉ nói có một điều rằng đó là những máy bay mới. Không hiểu đồng chí đại tá có cho rằng Xtê-pan Xa-vin là người ba hoa không? Vì ngay cả với người mới gặp lần đầu anh đã nói về đặc điểm của máy bay chiến đấu, về những thiết bị kỹ thuật và tính chất của chúng.

Thế rồi sau này, khi người con gái đó không còn là "người phụ nữ mới quen biết" (thật vậy, anh cũng không phủ nhận rằng đã từ lâu cô ta đối với anh không còn là người mới quen biết nữa) thì lúc đó anh đã kể những gì với cô ta? Lúc đó hầu như anh cũng chẳng kể gì cả. Nếu có thì cũng rất ít. Nhưng tất cả những chuyện này rất phức tạp rối ren. Nếu đồng chí đại tá cho phép anh sẽ kể lại từ đầu.

Buổi tối hôm đó, khi Xtê-pan làm quen với Vôi-xê-khốp-xcai-a, anh đã dễ dàng hẹn hò với cô ta lần gặp gỡ tiếp theo. Sau đó một ngày, hai người lại gặp nhau và cứ như vậy... Từ lần gặp gỡ này tiếp đến lần gặp gỡ khác. Và mỗi lần gặp cô, anh càng cảm thấy mê hồn, không còn tự chủ được nữa. Anh có yêu cô ta không, và bây giờ yêu không? Thật khó nói... Tình cảm của anh giống như một sự cuồng si. Trong suốt mấy tháng, anh sống trong trạng thái mê mẩn. Đôi lúc anh cảm thấy như cô ta là cả cuộc đời anh, anh không thể sống thiếu cô ta được. Những lúc như vậy, cô ta chỉ cần nói một lời là anh có thể sẵn sàng đi ngay đến chỗ chết hoặc làm một điều gì tội lỗi, miễn sao thực hiện được ý thích của cô ta.

Cũng có... đôi khi anh cảm thấy căm thù cô ta. Đúng, anh căm thù cô ta. Tình yêu gì mà ngoài đau khổ, dày vò ra, chẳng đem lại cho đời anh một sự tốt đẹp nào? Còn cô ta thì sao? Cô ta có yêu anh không? Cũng thật khó nói. Đối với anh, Vôi-xê-khốp-xcai-a tỏ ra kiêu kỳ, nhưng Xa-vin biết rằng thực tế hoàn toàn không phải như vậy.

Tại sao? Sao anh biết? Rất đơn giản: anh có nhiều bằng chứng. Anh đã bắt gặp cô ta nhiều lần đi với những người đàn ông khác. Như cuộc chạm trán hôm qua trong hiệu ăn chẳng hạn, tay đàn ông đi cùng với cô ta là ai vậy? Rõ ràng là cô ta đang cần người này làm một việc gì đó, nên đã quyến rũ tay này bằng mọi cách mà cô ta vốn có khả năng thực hiện. Đúng là cô ta đã quyến rũ được hắn. Ai chứ Xa-vin thì không thể nhầm được, vì anh đã hiểu rõ cô ta. Cô ta mà đụng đến ai, người đó không thể thoát được... Đúng, nếu không phải thế thì tại sao trước khi xảy ra chuyện gây rối ở hiệu ăn một ngày, cô ta đã gọi Xtê-pan đến và nghiêm khắc cấm anh không được đến khách sạn "Đa-ri-an" tối mai, tại sao vậy?

Đồng chí nói rằng đây không phải bằng chứng ư? Hay là còn ít? Tôi xin đồng ý. Nhưng còn anh chàng thiếu tá mà Xtê-pan Xa-vin đã gặp đi với Vôi-xê-khốp-xcai-a ở Câu lạc bộ sĩ quan tối hôm đã lâu. Đồng chí cho rằng cô ta chỉ quen biết với y bình thường thôi ư? Không! Đừng tưởng thế. Sau này, khi giữa cô ta với Xa-vin có chuyện yêu đương, đồng chí cho rằng cô ta đã cắt đứt quan hệ với anh chàng thiếu tá rồi sao? Không đời nào! Cô ta vẫn tiếp tục! Và cho đến ngay cả bây giờ nữa. Đồng chí cho rằng...

Nhưng chưa phải hết. Sự việc chưa kết thúc ở anh chàng thiếu tá. Cô ta còn một người đàn ông nữa, một người dị tướng. Thật quả là một con người quái dị. Bộ mặt hắn rất đáng ghét, người cao gần hai mét, hai cánh tay dài ngoẵng. Hắn phụ trách điều vận các chuyến tàu chạy đường dài trên đường sắt Crai-xcơ -- Mát-xcơ-va. Họ hắn là Xê-mê-nốp -- I-van Pê-tơ-rô-vích Xê-mê-nốp. Tại sao Xa-vin lại biết? Cũng đơn giản thôi: anh đã theo dõi. Đúng, anh đã nhiều lần theo dõi Vôi-xê-khốp-xcai-a. Có một lần cô ta từ chối không gặp anh. Xa-vin đã nấp ở gần cửa ra vào ở nhà cô. Gần tối, cô ta đi từ trong nhà ra, rồi bắt đầu đi vòng qua các phố. Anh đi theo cô. Lúc đó anh lấy làm lạ, sao cô ta lại đi vòng các phố, nhưng sau đó anh đã hiểu. Cô ta mà lại đi hẹn hò gặp gỡ hạng người như Xê-mê-nốp thì thật là nhục nhã! Có lẽ vì vậy mà cô ta đã dấu mối quan hệ này!

Cô ta gặp Xê-mê-nốp trên một con đường nhỏ và vắng, gần ga. Hai người đi qua đường rồi chui vào một căn nhà nhỏ tồi tàn. Xtê-pan lúc đó định xông vào nhà bắt quả tang cô ta, nhưng anh đã trấn tĩnh được. Vôi-xê-khốp-xcai-a đã ở trong căn nhà đó bao lâu, anh không thể nói chính xác, nhưng không đến một tiếng đồng hồ. Sau đó cô ta từ trong nhà đi ra, như không có chuyện gì cả. Cô ta chăm chú nhìn quanh xem có ai theo dõi không, rồi mới bước đi. Xa-vin lần này không đi theo cô ta. Anh đứng lại. Anh đau khổ muốn tìm hiểu xem cô ta đã chạy theo ai, và ai sống trong căn nhà này.

Anh đứng đợi ở đấy cho tới khi tên đàn ông cao kều đi từ trong nhà ra. Hắn cũng nhìn quanh như Vôi-xê-khốp-xcai-a (sao hắn phải làm như vậy?) rồi hắn đi về phía ga. Xtê-pan đi theo hắn. Vì thế anh đã biết nơi làm việc và tên họ của hắn. Vôi-xê-khốp-xcai-a mà lại chọn loài người như hắn! Một con người quái đản. Một tên đàn ông dị tướng, cao lênh khênh mà lại có tật quen dùng tay trái nữa!

-- Sao, anh nói sao? -- Xcơ-vô-re-xki vội ngắt lời Xa-vin. -- Quen dùng tay trái à? Sao lại biết?

-- Chính tôi trông thấy. Tôi thấy hắn hút thuốc, hắn đã dùng tay trái để đánh diêm. Tôi nhìn thấy hết...

Đại tá xé một tờ giấy trong quyển sổ tay, rồi viết vội mấy dòng chữ, ông gọi người thư ký riêng bảo chuyển ngay mảnh giấy cho thiếu tá Mi-rô-nốp. Trong mảnh giấy viết: "I-van Pê-tơ-rô-vích Xê-mê-nốp, phụ trách điều vận các chuyến tàu chạy trên đường sắt Crai-xcơ, quan hệ với Vôi-xê-khốp-xcai-a. Phải điều tra ngay và thu thập tài liệu".

-- Vậy kết cục thế nào? -- Xcơ-vô-re-xki quay sang Xa-vin. -- Vôi-xê-khốp-xcai-a thương xót mọi người, trừ anh ra. Tại sao vậy? Anh giải thích điều đó thế nào? Mà tôi cũng chưa hiểu anh đấy. Rồi cuối cùng anh đối xử với cô ta như thế nào? Cô ta đóng vai trò gì trong cuộc sống riêng của anh? Vì lúc anh định lấy chiếc máy bay chiến đấu thì cô ta cùng đi với anh đến sân bay kia mà?

-- Chính cô ta, -- Xtê-pan buồn rầu nói, -- An-na Ca-di-mi-rốp-na...

-- Thế nào, chuyện đó xảy ra như thế nào? Nói đi, -- Xcơ-vô-re-xki giục.

-- Tôi có thể kể từ đầu chứ? -- Xa-vin rụt rè nói, và sau khi được sự đồng ý, anh lại tiếp tục câu chuyện.

Đúng, -- anh nói, -- đúng là như vậy. Vôi-xê-khốp-xcai-a không chiều theo ý anh. Tại sao? Chính anh cũng không biết. Không, cũng có đôi lúc cô ta đối với anh dịu dàng, trìu mến, anh đã nói đến điều này. Nhưng chỉ có thế thôi. Đôi khi anh cảm thấy cô ta quan tâm đến anh về một điểm nào đó, cần anh làm một việc gì đó. Vì vậy cô ta đã xử sự như thế này: nhốt anh vào cũi, đuổi đi thì không đuổi, nhưng đến gần thì không cho đến.

Tại sao anh lại cần thiết với cô ta? Anh đã nhiều lần ôm đầu suy nghĩ về việc này. Cũng có lúc anh nghi ngờ một cách ngấm ngầm nhưng rất khủng khiếp: nếu không phải cô ta cần đến anh, mà là công tác của anh, sự hiểu biết của anh về kỹ thuật quân sự hiện đại, về điều bí mật nhất trong những điều bí mật, thì sao? Nhưng không, không bao giờ cô ta hỏi thẳng anh về một điều gì cả. Cũng có lúc cô ta gợi chuyện về các vấn đề liên quan đến các chuyến bay của anh, liên quan đến thiết bị kỹ thuật trong các máy bay chiến đấu và đặc điểm bay của chúng. Nếu anh có kể điều gì thì cô ta chăm chú lắng nghe, mặc dầu theo anh nghĩ, những chuyện đó chả liên quan gì đến cô ta. Trong những lúc như vậy, cô ta tỏ ra rộng lượng đối với anh. Nhưng nếu anh có kể gì, thì thường kể về những cảm giác của anh trong khi bay. Khi anh ngừng nói, cô ta không gặng hỏi thêm nữa. Vì vậy anh đã gạt bỏ những nghi kỵ trong đầu óc và cố gắng không nghĩ tới. Một lần, vào một buổi tối bất hạnh, anh đã đến nhà cô ta trong trạng thái say rượu. Trong lúc nói chuyện, anh đã ba hoa về việc có một chiếc máy bay chiến đấu của đơn vị anh đang đậu trên sân bay dân dụng... "đồ ngu! -- Khi kể chuyện với cô, anh tức giận nói. -- Đồ bị thịt: ai lại để máy bay chiến đấu trên sân bay dân dụng bao giờ! Không biết ban chỉ huy để mắt đi đâu?"

Sao? Vì sao anh lại say rượu? Vì sao anh lại ba hoa với Vôi-xê-khốp-xcai-a về chiếc máy bay chiến đấu? Tại sao anh vẫn đi lại với Vôi-xê-khốp-xcai-a mà không cắt đứt quan hệ trong lúc mọi việc đều chẳng thuận lợi gì? Câu chuyện rắc rối chính là ở đấy! Anh cũng đã nói là hình như cô ta đã làm cho anh mê mẩn tâm thần. Khi anh ở bên cô ta thì có lúc anh muốn tự tay bóp cổ cô ta. Nhưng khi không có cô ta thì anh cảm thấy như không còn thiết sống nữa. Cô ta đối với anh dường như rất cần thiết, rất đẹp đẽ... Rồi anh lại hy vọng và lại lao đến với cô ta...

-- Vâng, câu chuyện trên sân bay là thế này: anh vừa kể cho An-na Ca-di-mi-rốp-na về chiếc máy bay, cô ta liền vội nói: "Xtê-pan, Xtê-pan. Trong đời em chưa bao giờ được ngồi trên máy bay chiến đấu cả. Anh yêu quý, chúng ta sẽ bay nhé? Anh còn ngại gì? Em đã biết kỷ luật trên sân bay. Nhưng chẳng có một ai biết việc này đâu. Chúng ta sẽ lượn một vòng trên bầu trời Crai-xcơ, anh sẽ cho em biết tài nghệ bay cao và sau đó thì quay về, được chứ?" Khi nói câu này, cô ta nhìn anh và nói với anh bằng giọng đặc biệt, khiến anh phải hiểu rằng: nếu làm theo Vôi-xê-khốp-xcai-a thì cô ta sẽ không từ chối anh điều gì cả... Nếu lúc bấy giờ anh tỉnh táo thì đã không xảy ra chuyện, nhưng anh lại đang say...đầu óc choáng váng...

Phải, chỉ vì say!.. Anh đã nghiện rượu cũng chỉ vì cô ta, vì đau khổ... Nhưng chính cô ta, An-na Ca-di-mi-rốp-na, lại quở trách anh về tội say rượu, thật là kỳ lạ! Thậm chí cô ta còn tránh xa anh khi anh bắt đầu nghiện ngập: cô ta luôn luôn bắt anh phải sống mẫu mực, không được hỗn xược với lãnh đạo. Cô ta làm ra vẻ quan tâm đến anh, nhưng thực ra điều đó nào có đi đến đâu. Bao giờ anh cũng chỉ ngồi ở nhà cô ta và cũng chỉ được nói chuyện.

Sao nữa? Rồi... buổi tối hôm ấy có chuyện gì đã xảy ra? Sau đó là tai họa vì anh đã nhận lời với cô ta. Anh không còn nhớ là hai người đã lọt vào sân bay như thế nào, đã làm cách nào để chui được vào buồng lái. Anh hành động một cách mơ hồ. Tất nhiên là việc bảo vệ trên sân bay rất kém. Quân ăn hại! Anh chợt tỉnh chỉ sau khi anh đã bắt đầu nổ máy và nhìn thấy bộ mặt nhăn rúm lại vì hoảng sợ của bác nhân viên già sau cánh cửa kính buồng lái. Một ý nghĩ thoáng hiện: "mình đang làm gì thế này?"

Và tất nhiên, anh đã tắt máy, rồi nhảy ra và giúp Vôi-xê-khốp-xcai-a nhảy ra khỏi buồng lái. Cô ta rít lên: "Đồ hèn nhát! Đồ đểu!.."

Tại sao lại là hèn nhát? Tại sao lại đểu? Không, anh không phải là thằng đểu. Xtê-pan Xa-vin đã làm ồn lên một chút để cho đội bảo vệ hướng về phía anh, anh tự nhận lấy nguy hiểm vào thân để giúp cô ta kịp chạy trốn. Khi cuộc điều tra bắt đầu, tất nhiên anh đã không hề nói đến tên cô ta. Vì sao vậy? Bởi vì anh có lỗi. Lỗi này là của anh. Cô ta có tội tình gì? Không có anh thì cô ta có thể làm gì được? Đó là tất cả câu chuyện đã xảy ra.

-- Ái chà, -- Xcơ-vô-re-xki lắc đầu, -- Anh hùng nhỉ? Nghĩa là trong cuộc điều tra, anh lại "tự nhận lấy nguy hiểm vào thân" phải không? Hừ, anh hùng thật...

Xtê-pan cúi đầu, đau khổ và im lặng.

-- Anh có nghĩ rằng, -- đại tá nói gay gắt. -- Anh đã trở thành một công cụ mù quáng trong tay Vôi-xê-khốp-xcai-a, và là người chuyên thực hiện ý đồ của cô ta không? Anh có nghĩ thế không? Và chính vì thế mà "đây là lỗi tại tôi", "tôi nhận lấy nguy hiểm vào thân", thật là hào hiệp! Sao mà quỷ không bắt anh đi cho rồi!

-- Xin lỗi, nhưng thế nào là "công cụ", thưa đồng chí đại tá, -- Xa-vin rụt rè hỏi. -- Tôi là người thực hiện những ý đồ gì? Chắc là đồng chí đã biết chuyện gì đó... Về An-na Ca-di-mi-rốp-na?

-- Tôi ấy à? Có lẽ cũng không biết gì hơn, ngoài những điều anh đã kể. Anh cho như thế còn là ít hay sao? Tôi nghĩ là không đơn giản, khi Vôi-xê-khốp-xcai-a can ngăn anh không được uống rượu, bắt anh phải có quan hệ tốt với lãnh đạo và cố giấu mọi người về quan hệ của cô ta với anh. Ồ! Không đơn giản đâu!.. Nhưng chưa phải là lúc nói chuyện đó. "Có biết" và "không biết"!.. Anh hãy nghĩ đến việc khác: anh đã đánh lạc hướng cuộc điều tra như thế nào? Vì không những anh đã chẳng giúp được việc gì, mà còn làm cho mọi việc rối tinh lên. "Tôi nhận lấy nguy hiểm vào thân"! Ái chà! Anh thấy rõ điều này chứ?

-- Tôi... tôi không hiểu sao tôi không nghĩ đến điều này, -- Xtê-pan lúng túng. -- Nên làm thế nào bây giờ?

-- Thế bây giờ anh định làm gì? Anh sẽ sống như thế nào? -- Xcơ-vô-re-xki trả lời bằng câu hỏi.

-- Quả thật tôi cũng chưa biết như thế nào. -- Xa-vin khoát tay nói. -- Tôi bị quẫn trí mất rồi. Chỉ còn một cách kết liễu...

-- Sao, lại định nhả đạn vào đầu à? -- Xcơ-vô-re-xki hỏi, vẻ giận dữ và chế nhạo.

-- Đồng chí đừng cười tôi. -- Xa-vin khẩn khoản nói. -- Nhưng, thật là tôi không còn lối thoát nào nữa.

-- Có gì mà cười, anh chẳng đổ tội cho ai được: thân làm tội đời. Bây giờ anh hãy nói xem, nhưng phải thành thật, hiểu không? -- Cô ả Vôi-xê-khốp-xcai-a ấy là ai? Hiểu không? Hay là anh lại định chạy đến với cô ta?

-- Không, -- Xa-vin khẳng định nói. -- Từ nay tôi sẽ không đến với cô ta nữa. Nếu cần, tôi sẽ không đến nữa!

-- "Nếu cần" có nghĩa là thế nào? -- Đại tá ngắt lời. -- Bản thân anh thấy thế nào? Việc này, cháu ạ, cháu phải tự quyết định. Không nên dựa vào kẻ khác. -- Đại tá bỗng thay đổi cách xưng hô.

Xa-vin đứng dậy.

-- Đồng chí đại tá... Tôi thề trước vong linh bố... -- Xa-vin nói, nước mắt vòng quanh. -- Đồng chí cho phép tôi ra về?

-- Khoan đã, khoan đã. Anh đi đâu?

-- Đến đơn vị, tất nhiên là đến gặp ban chỉ huy. Tôi sẽ kể hết mọi chuyện xảy ra... rồi... rồi... Tôi sẽ xin làm bất cứ việc gì... Tại sân bay... -- Giọng Xtê-pan run lên. -- Làm công nhân khuân vác hay làm khoán cũng được.

-- Anh lại định tỏ ra anh hùng đấy phỏng? -- Xcơ-vô-re-xki nghiêm nghị nói. -- Mọi người hãy xem đây này, tôi là một người đau khổ, tôi đang ăn năn hối lỗi. Tôi sẵn sàng làm những công việc thấp kém, nặng nhọc đây!

-- Sao đồng chí lại nói thế? Tôi còn biết đi đâu ngoài cái sân bay ra nữa? Nếu như tôi không được bay trên trời, thì cũng được ở gần đấy. Sân bay là vị trí của tôi. Tôi coi đồng chí như...như bố tôi, mà đồng chí...

-- Đồ ngốc, thật là ngốc. -- Đại tá ngắt lời. -- Ngồi xuống. Cầm lấy giấy, viết đi.

-- Viết gì cơ ạ? -- Xtê-pan rụt rè hỏi và ngồi xuống ghế. -- Gửi đi đâu ạ?

-- Bức thư thứ nhất. Anh trình bày rõ ràng tỷ mỉ những việc xảy ra trên sân bay. Giải thích tại sao trước đây, trong cuộc điều tra, anh lại giấu việc này. Anh viết cho tôi. Đề tên tôi. Kính gửi cục trưởng Cục an ninh nhà nước tỉnh Crai-xcơ.

-- Thế ra đồng chí... đồng chí là cục trưởng Cục an ninh nhà nước à?

-- Phải. Bức thứ hai: kính gửi Bộ tư lệnh các lực lượng không quân. Bản tự kiểm điểm. Anh viết rằng anh đã hoàn toàn thấy rõ khuyết điểm của mình, v...v...Tóm lại là anh nên viết những điều mà anh thấy cần thiết. Tôi sẽ không góp ý. Cần lưu ý một điểm là trong bản này sẽ không nói nhiều đến Vôi-xê-khốp-xcai-a. Phải trình bày hoàn cảnh có liên quan đến những hành động của anh, nói rằng anh đã báo cáo đầy đủ với các cơ quan an ninh nhà nước. Lấy tôi làm chứng. Rõ chưa?

-- Rõ. Nhưng... nhưng...có nên như vậy không? Tôi viết thư cho Bộ tư lệnh không quân để làm gì? Đồng chí nói đúng: tôi có lỗi thì tôi phải chịu. Vậy sao tôi lại lấy đồng chí để làm chứng? Đồng chí hầu như chưa quen biết tôi.

-- Đúng, tôi chưa quen biết anh, nhưng tôi biết Xéc-gây Xa-vin. Tôi không thể bỏ rơi con trai của bạn trong lúc hoạn nạn. Và bác nghĩ cách lôi cháu ra khỏi vũng bùn mà cháu đã ngu ngốc lăn vào. Bác phải lôi cháu ra...

-- Đồng chí đại tá, -- Xtê-pan Xa-vin nức nở... -- Đồng chí đại tá...

-- Thôi, thôi. Viết đi...

Khi cả hai bức thư đã viết xong, đại tá Xcơ-vô-re-xki chăm chú đọc lại...

-- Được, -- ông nói với Xa-vin, -- bây giờ anh có thể về được. Hãy đến gặp đồng chí chỉ huy đơn vị báo cáo là anh đã nhận rõ khuyết điểm của mình, và đã viết bản kiểm điểm gửi lên Bộ tư lệnh. Tất nhiên cũng cần phải kể là đã viết gì trong bản kiểm điểm đó. Anh nói là anh vừa ở Cục an ninh nhà nước về. Nhưng còn bức thư anh gửi cho tôi thì không cần phải trình bày cặn kẽ. Nếu đồng chí chỉ huy hay đồng chí chính trị viên có cần hỏi gì thì cứ gọi điện thẳng cho tôi. Hiểu chưa?

-- Hiểu rồi, thưa đồng chí đại tá. Tôi rất hiểu đồng chí.

-- Còn một vấn đề nữa: từ nay trở đi, anh định đối xử với Vôi-xê-khốp-xcai-a như thế nào?

-- Xin đồng chí đừng nhắc đến chuyện đó nữa, -- Xa-vin khẩn khoản nói. -- Tôi không muốn biết gì thêm về cô ta. Có gặp cô ta ngoài đường, tôi cũng không đến gần nữa.

-- Như vậy thật vô ích, -- Xcơ-vô-re-xki thong thả nói. -- Việc đó tất nhiên là dễ thôi, nhưng tôi muốn tin rằng anh có thể làm được một việc khó hơn...

-- Việc khó hơn? -- Xa-vin nhắc lại. -- Tôi chưa hiểu, thưa đồng chí đại tá.

-- Anh hãy nghe rồi sẽ hiểu. Anh có nói rằng đôi khi Vôi-xê-khốp-xcai-a làm cho anh nghi ngờ, phải không?

-- Vâng, thưa đồng chí đại tá, tôi có nói vậy.

-- Anh có biết rằng nghi ngờ là một điều xấu, rất xấu và rất nguy hiểm không? Sự nghi ngờ không phù hợp với chúng ta, những con người Xô-viết. Nghi ngờ là gì? Là khi người ta không tin vào những con người hoặc một người nào đó mà không có lý do chính đáng. Nhưng theo những điều anh kể về Vôi-xê-khốp-xcai-a thì có quá nhiều lý do để theo dõi cô ta. Tôi nhấn mạnh là chỉ theo dõi thôi, chứ không hơn. Cần làm như vậy là do cảnh giác. Cảnh giác chứ không phải là nghi ngờ. Hiểu chưa?

Xa-vin im lặng gật đầu.

-- Anh thử nghĩ xem, -- Xcơ-vô-re-xki tiếp tục, -- thế này nhé, bỗng dưng anh cắt đứt quan hệ với cô ta mà chẳng giải thích lý do gì cả. Anh gặp cô ta mà không chào hỏi gì cả. Anh thử nghĩ xem, như vậy không làm cô ta ngạc nhiên và nghi ngờ hay sao?

-- Có lẽ đồng chí nói đúng, -- Xa-vin tán thành. -- Tất nhiên, cô ta sẽ ngạc nhiên.

-- Thấy chưa, -- đại tá nói, -- cho nên không việc gì phải cắt đứt quan hệ với cô ta. Nhưng cũng đừng chạy theo cô ta như trước nữa. Nếu có gặp cô ta thì cứ làm như không có việc gì xảy ra cả. Có làm được thế không?

-- Thưa đồng chí đại tá, nếu cần thì tôi làm được.

-- Cần đấy. Chính anh cũng chưa hiểu cần đến mức độ nào. Tất nhiên là anh phải sáng suốt. Đừng có hỏi han cô ta điều gì. Hãy coi chừng! Nhưng phải nhận xét tất cả. Nếu có gì lạ, khả nghi, thì đến gặp tôi ngay. Rõ chưa?

-- Rõ, -- Xtê-pan khẳng định.

-- Có làm được không? Nhiệm vụ có vừa sức không?

-- Thưa đồng chí đại tá, tôi đã nói là: nếu cần thì...

-- Rất tốt! Thôi bây giờ có lẽ xong rồi, cháu có thể về.

-- Đồng chí đại tá, xin cảm ơn đồng chí. -- Xa-vin cảm động nói và bước vội ra khỏi phòng


Tìm kiếm với từ khoá:

Soi Chi Mong Manh




chuong 29          

1001 truyện trinh thám tuyệt hay
     
                                Gồm        “Chiếc Nhẫn Tình Cờ-Những Người Thích Đùa-Pháo Đài Số- Sherlock homes-Điệp Vụ Bí Ẩn-Chinh Đông Chinh Tây-Mười Bảy Khoảnh Khắc Mùa Xuân-Xâu Chuỗi Ngọc Trai-Sự Thật Đàng Sau Cái Chết-Vụ giết Người Trên Sân Gôn-Chuến Tàu 16 Giờ 50-Trại Giam Địa Ngục-Nnghinf Lẻ Một Đêm-Rừng Thẳm Tuyết Dày-Nam Tước Phôn gôn Rinh-xâu chuôi ngoc trai cái kính  chiếc khuy đong soi chi mong manh
 VV…”  https://nhathongnguyen.blogspot.com/2019/01/truyen-trinh-tham.htm





Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Bạn có thể dùng thẻ sau để:
- Post hình : [img] link hình [/img]
- Post video: [youtube] link youtube [/youtube]

nhathongnguyen.blogspot 9.8 su10 nhathongnguyen.blogspot 90286 student

Receive All Updates Via Twitter